Τα πολλά τεστ

Φανταστείτε μία τάξη στην οποία οι μαθητές γράφουν κάθε βδομάδα τεστ, με την εξεταστέα ύλη να περιλαμβάνει πολλές ενότητες. Είναι υποχρεωμένοι να διαβάζουν καθημερινά πολλές ώρες για να γράψουν καλά. Οι ώρες της τηλεόρασης, του παιχνιδιού, του υπολογιστή, των παιχνιδομηχανών — λόγω φόρτου εργασίας— έχουν περιοριστεί σημαντικά. Είμαι σίγουρος πως κάθε γονιός αυτήν τη στιγμή σκέφτεται: «Η τέλεια τάξη!».

Λάθος! Πληθώρα ερευνών το αποδεικνύει. Τα πολλά τεστ στο τέλος των ενοτήτων δε βελτιώνουν τη μάθηση των μαθητών. Γιατί; Επειδή δεν υπάρχει τέλεια διδασκαλία· δε μαθαίνουν όλοι. Κάποιοι θα αποτύχουν. Ο δάσκαλος των πολλών τεστ θα το ανακαλύψει στο τέλος της ενότητας. Τι θα κάνει τότε; Θα την επαναλάβει; Όχι, μιας και η ύλη δε θα βγει. Ως συνήθως, θα τα ρίξει στους μαθητές· στην ανοησία τους, στη ραθυμία τους, στην αδιαφορία των γονιών τους. Σε όλους, εκτός από αυτόν.

Πολύ καλύτερα μαθησιακά αποτελέσματα έχουμε αν, αντί να τρελαίνουμε τους μαθητές στα τεστ, χρησιμοποιούμε αυτό που η Παιδαγωγική ονομάζει Διαμορφωτική Αξιολόγηση: Κατά τη διάρκεια του μαθήματος ο εκπαιδευτικός αξιολογεί συνέχεια τους μαθητές έχοντας κατά νου, όχι την τελική βαθμολογία, αλλά τον έλεγχο της πορείας του μαθήματος. Έτσι, βλέπει τα λάθη του και τα διορθώνει. Οι τρόποι με τους οποίους υλοποιείται η Διαμορφωτική Αξιολόγηση είναι πολλοί: Μικρά τεστ, ερωτήσεις, περπατώντας ανάμεσα από τα θρανία και παρατηρώντας τους μαθητές τι κάνουν κ.ά. Ό,τι και να επιλέξει ο εκπαιδευτικός θα δουλέψει, αρκεί να αξιοποιήσει τα δεδομένα που θα συλλέξει.

Θα μου πείτε: «Μα αν είναι καλός στη δουλειά του, δε θα κάνει λάθη!». Θα σας απαντήσω: «Θα κάνει και θα παρακάνει!». Ο καλός δάσκαλος δεν είναι ο αλάνθαστος δάσκαλος· είναι αυτός που βρίσκει τα λάθη του και τα διορθώνει. Τα λάθη δεν μπορείς να τα αποφύγεις. Δεν είμαστε οντότητες στάσιμες· εξελισσόμαστε στην πορεία του χρόνου. Δε φτάνουμε σε ένα σημείο και λέμε: «Ως εδώ! Τα ξέρω όλα!». Αντίθετα, οφείλουμε να βελτιωνόμαστε. Κι ένας πολύ απλός τρόπος είναι η Διαμορφωτική Αξιολόγηση.