Πώς να ξεκινήσεις να διδάσκεις την κριτική σκέψη;

Όλοι θέλουμε να διδάξουμε τους μαθητές μας να σκέφτονται κριτικά, μα το πρόγραμμά μας είναι βαρύ. Δεν μπορούμε εύκολα να αλλάζουμε κάθε τόσο σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο διδασκαλίας μας. Τι μπορούμε να κάνουμε για να ξεπεράσουμε αυτό το εμπόδιο; Μπορούμε να ξεκινήσουμε τη διδασκαλία της κριτικής σκέψης χρησιμοποιώντας δύο πολύ απλές πρακτικές. Ζητάμε από τους μαθητές:

  • να αιτιολογούν την απάντησή τους,
  • να κρίνουν τους συμμαθητές τους.

Με την πρώτη πρακτική, τους τονίζουμε να μη λένε μόνο την απάντηση, αλλά να εξηγούν και για ποιον λόγο θεωρούν ότι είναι σωστή. Με αυτόν τον τρόπο τους ωθούμε να σκεφτούν βαθύτερα, με επιχειρήματα, αναγκάζοντάς τους να θεμελιώνουν τις απαντήσεις τους. 

Με τη δεύτερη πρακτική δε σχολιάζουμε εμείς την απάντηση του μαθητή· την κρίνουν οι συμμαθητές του. Έτσι, υποχρεώνουμε την τάξη να σκεφτεί ακόμα βαθύτερα και ταυτόχρονα αυξάνουμε τις πιθανότητες να πραγματοποιηθεί μία εποικοδομητική συζήτηση. Ουσιαστικά τους δείχνουμε την πραγματική ζωή. Στην πραγματική ζωή συνήθως δεν είναι εύκολο να βρεις κάποιον που θα σου υποδείξει τη σωστή απάντηση. Η απάντηση, την οποία τελικά θα θεωρήσουμε σωστή, θα προκύψει συζητώντας με άλλους. Το ζητούμενο είναι να μάθεις να συμμετέχεις εποικοδομητικά σε τέτοιου είδους συζητήσεις.

Κάποιος μπορεί να ισχυριστεί ότι η συγκεκριμένη πρόταση είναι πολύ απλή. Αυτό όμως το χαρακτηριστικό την καθιστά ιδανική για να ενσωματωθεί πολύ εύκολα στο καθημερινό βεβαρημένο πρόγραμμα του εκπαιδευτικού.

Βιβλιογραφία

Μιχαηλίδης, I. (2020). Διδάσκοντας την κριτική σκέψη στο δημοτικό σχολείο: Πράξη και θεωρία. Επίκεντρο.


Σχόλια