Σ’ όλο τον κόσμο αναζητούν τρόπους ενσωμάτωσης των ΤΠΕ στην εκπαίδευση. Οι νέες τεχνολογίες έχουν μπει για τα καλά στη ζωή μας και είναι αναμενόμενο οι σχεδιαστές των αναλυτικών προγραμμάτων να επιχειρούν να μυήσουν τα παιδιά σ’ αυτές. Μέχρι εδώ καλά. Αυτό, όμως, που με προβληματίζει είναι ότι η παιδαγωγική καινοτομία στο μυαλό πολλών έχει αρχίσει να ταυτίζεται με τη χρήση των η/υ.
Αυτό τουλάχιστον συμπεραίνω από τον αυξανόμενο αριθμό συνεδρίων ή διεθνών διαγωνισμών με θέμα τις ΤΠΕ και την εκπαίδευση ή και από την ίδια τη στάση του υπουργείου. Η επιστήμη της Παιδαγωγικής, ωστόσο, έχει σαν στόχο τη μάθηση, κι αυτή μπορεί να επιτευχθεί μέσα από πολλούς τρόπους, πολλοί από τους οποίους δεν περιλαμβάνουν την ψηφιακή τεχνολογία. Μια αναδρομή στο παρελθόν μάς το αποδεικνύει.
Για παράδειγμα, στην αρχαιότητα τα παιδιά μάθαιναν να διαβάζουν σε 4-5 χρόνια. Η Παιδαγωγική κατάφερε να μειώσει τον χρόνο εκμάθησης της ανάγνωσης σε μερικούς μήνες. Για να καταλάβετε τη σημασία αυτής της αλλαγής σκεφτείτε πώς αλλιώς ένα παιδί θα διδασκόταν στην Τρίτη Δημοτικού Ιστορία και Θρησκευτικά, θα έγραφε λογοτεχνικά κείμενα ή θα έλυνε προβλήματα με δεκαδικούς αριθμούς;
Μια άλλη καινοτομία, άσχετη κι αυτή με τους η/υ, είναι η επιτυχία της Annie Sullivan. Κατάφερε να εκπαιδεύσει έναν άνθρωπο, την Helen Keller, που ούτε έβλεπε ούτε άκουγε. Ή σκεφτείτε για μια στιγμή τα επιτεύγματα στο χώρο των μαθησιακών δυσκολιών. Για πρώτη φορά εδώ και χιλιάδες χρόνια καταλάβαμε γιατί συγκεκριμένα παιδιά που είναι ευφυή αποτυγχάνουν στο σχολείο και επιπλέον γνωρίζουμε και πώς να τα βοηθήσουμε.
Οι παραπάνω παρατηρήσεις μου δεν υποδηλώνουν κάποια αποστροφή για την τεχνολογία. Στην πραγματικότητα τη λατρεύω. Η ενσωμάτωση των ψηφιακών μέσων στη σημερινή διδασκαλία δεν είναι αναγκαιότητα. Είναι φυσική κατάληξη. Διαδραστικοί πίνακες, ηλεκτρονικά βιβλία, κινητά, tablet PC, ipad, netbook, notebook και οι επίγονοί τους θα μπουν στα σχολεία χωρίς να μας ρωτήσουν. Δε δίνουν όμως σε κανέναν το δικαίωμα να επιβραβεύει σιωπηρά ή φανερά μόνο τις προσπάθειες που αξιοποιούν τους η/υ. Παιδαγωγικές καινοτομίες έχουμε ανάγκη και όχι ψηφιακές. Τις τελευταίες, εξάλλου, τις κάνουν άλλοι και όχι εμείς.
Αυτό τουλάχιστον συμπεραίνω από τον αυξανόμενο αριθμό συνεδρίων ή διεθνών διαγωνισμών με θέμα τις ΤΠΕ και την εκπαίδευση ή και από την ίδια τη στάση του υπουργείου. Η επιστήμη της Παιδαγωγικής, ωστόσο, έχει σαν στόχο τη μάθηση, κι αυτή μπορεί να επιτευχθεί μέσα από πολλούς τρόπους, πολλοί από τους οποίους δεν περιλαμβάνουν την ψηφιακή τεχνολογία. Μια αναδρομή στο παρελθόν μάς το αποδεικνύει.
Για παράδειγμα, στην αρχαιότητα τα παιδιά μάθαιναν να διαβάζουν σε 4-5 χρόνια. Η Παιδαγωγική κατάφερε να μειώσει τον χρόνο εκμάθησης της ανάγνωσης σε μερικούς μήνες. Για να καταλάβετε τη σημασία αυτής της αλλαγής σκεφτείτε πώς αλλιώς ένα παιδί θα διδασκόταν στην Τρίτη Δημοτικού Ιστορία και Θρησκευτικά, θα έγραφε λογοτεχνικά κείμενα ή θα έλυνε προβλήματα με δεκαδικούς αριθμούς;
Μια άλλη καινοτομία, άσχετη κι αυτή με τους η/υ, είναι η επιτυχία της Annie Sullivan. Κατάφερε να εκπαιδεύσει έναν άνθρωπο, την Helen Keller, που ούτε έβλεπε ούτε άκουγε. Ή σκεφτείτε για μια στιγμή τα επιτεύγματα στο χώρο των μαθησιακών δυσκολιών. Για πρώτη φορά εδώ και χιλιάδες χρόνια καταλάβαμε γιατί συγκεκριμένα παιδιά που είναι ευφυή αποτυγχάνουν στο σχολείο και επιπλέον γνωρίζουμε και πώς να τα βοηθήσουμε.
Οι παραπάνω παρατηρήσεις μου δεν υποδηλώνουν κάποια αποστροφή για την τεχνολογία. Στην πραγματικότητα τη λατρεύω. Η ενσωμάτωση των ψηφιακών μέσων στη σημερινή διδασκαλία δεν είναι αναγκαιότητα. Είναι φυσική κατάληξη. Διαδραστικοί πίνακες, ηλεκτρονικά βιβλία, κινητά, tablet PC, ipad, netbook, notebook και οι επίγονοί τους θα μπουν στα σχολεία χωρίς να μας ρωτήσουν. Δε δίνουν όμως σε κανέναν το δικαίωμα να επιβραβεύει σιωπηρά ή φανερά μόνο τις προσπάθειες που αξιοποιούν τους η/υ. Παιδαγωγικές καινοτομίες έχουμε ανάγκη και όχι ψηφιακές. Τις τελευταίες, εξάλλου, τις κάνουν άλλοι και όχι εμείς.
Σχόλια
Η πρώτη-πρώτη σου φράση είναι η κρίσιμη αλήθεια: Αναζητούν τρόπους να ενσωματώσουν.
Φώς φανάρι ποιός είναι ο στόχος. Ο διαδραστικός πίνακας είναι ασφαλώς πολύ ακριβώτερος απ' τον κλασικό με την κιμωλία. Είναι ανάπτυξη καλέ. Οικονομία.
Ήδη στο φροντιστήριο των Αγγλικών, που στέλνω το παιδί, το μάθημα γίνεται με τέτοιους πίνακες. Κάτι διάβασα και για τα δημόσια σχολεία. Δεν έμαθα τι απέγινε.
Τέλος πάντων, κανείς μας δεν είναι ενάντια στην τεχνολογική πρόοδο, ούτε κανείς μας άλλωστε θα μπορούσε να την σταματήσει. Πολύ σωστά όμως, λες πως ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ στο σχολειό. Επομένως ο 'κίνδυνος' είναι ακριβώς αυτός: Να αποπροσανατολίσει την ίδια την παιδαγωγική διαδικασία.
υγ. Ποιόν άλλο θα έβρισκα εδώ;; Την Γυριστρούλα !! Καλημέρα, κυρία μου και σε σας...:)))
Η ουσία βρίσκεται σ' αυτό που επισημαίνει η γυριστρούλα. Στον δάσκαλο.
Αθανάσιε, με την (αν)ορθογραφία που έχεις ελπίζω να μην είσαι εκπαιδευτικός ...
Οι τεχνολογία φυσικά δεν είναι πανάκεια, όμως αυτό δεν είναι άλλοθι για την ανεπάρκειά μας στο χειρισμό της ...
υποθέτω πως ήθελες να γράψεις τεχνοφοβικοί και όχι τεχνοβικοί (επειδή μιλάς για ορθογραφία στο αναφέρω).
Τεχνοφοβικός δεν είμαι, ούτε έχω κάποια ανεπάρκεια στο χειρισμό. Αλλιώς δε θα είχα μελετήσει τρεις γλώσσες προγραμματισμού ούτε θα είχα κάνει με μαθητές Δ΄ τάξης επεξεργασία ψηφιακού βίντεο και ούτε θα σχεδίαζα φέτος να τους διδάξω σχεδιασμό ιστοσελίδων.
Τα παραπάνω όμως δεν αναιρούν αυτά που υποστηρίζω στην ανάρτηση.
Δεν αναφερόμουν προσωπικά σ’ εσένα λέγοντας «τεχνοφοβικοί», αλλά σε όλους αυτούς που αναπαράγουν απόψεις παρόμοιες με την άποψη ότι π.χ. η τεχνολογία αποπροσανατολίζει τη διδακτική διαδικασία!!!
Ωραία άποψη και βολική. Αποτέλεσμα; Χιλιάδες «πιστοποιημένοι» εκπαιδευτικοί που για παράδειγμα δεν ξέρουν πώς να συντάξουν ένα κείμενο στο Word και γράφουν τα φυλλάδια ακόμα στο χέρι. Θα μου πεις σημασία έχει τι γράφουν στο φυλλάδιο και όχι το πώς το γράφουν. Αυτή είναι και η δικαιολογία των τεχνοφοβικών.
Δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι κάποιος που αδιαφορεί ή αδυνατεί να εντάξει την τεχνολογία στη δουλειά του μπορεί να αντεπεξέλθει στο ρόλο του εκπαιδευτικού του σήμερα και όχι του εκπαιδευτικού του 1980, όσο καλός κι αν είναι στη δουλειά του. Ένας καλός δάσκαλος με τη χρήση της τεχνολογίας θα γίνει ακόμα καλύτερος. Επιπλέον, πολύ φοβάμαι ότι ένας δάσκαλος που αδιαφορεί για εξελίξεις τόσο σημαντικές (όπως η έκρηξη των τεχνολογιών) δεν είναι καλός εκπαιδευτικός. Αυτό είναι προσωπική εκτίμηση όμως.
Είναι δυνατόν η τεχνολογία να είναι παρούσα όλες τις ώρες στη ζωή του μαθητή και να είναι απούσα στις διδακτικές ώρες; Είναι δυνατόν να το δέχονται και συχνά να το επιδιώκουν αυτό οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί, με επιχείρημα ότι δεν είναι πανάκεια;
Πρόκειται να πάρουν κανένα βραβείο; Μπορεί ναι, μπορεί όχι. Αν όμως χρησιμοποιούσαν η/υ το βραβείο το είχαν σίγουρο. Αυτό το φαινόμενο καυτηριάζω.