Φέτος μου ‘ρθε να διδάξω ποίηση. Όχι ποίηση για παιδιά, αλλά για μεγάλους. Επί Ασπαλάθων, Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον, Ο Βασιλεύς Δημήτριος, Προμηθέας ή το παιχνίδι μιας μέρας (στο Ανθολόγιο της Πέμπτης στη σελίδα 50). Γιατί; Ο κύριος λόγος ήταν επειδή βαρέθηκα το ανθολόγιο και τα αποσπάσματά του. Πέρα απ’ αυτό, ήθελα να διδάξω στα παιδιά πώς να διαβάζουν ποίηση και να συζητήσω μαζί τους διάφορα ερωτήματα που αναδύονται μέσα από την ανάγνωση των ποιημάτων.
Τι έκανα; Πρώτα διάβαζα το ποίημα μια φορά χωρίς να έχω εξηγήσει τίποτα στα παιδιά. Ούτε το όνομα του ποιητή δεν ανέφερα. Στη συνέχεια τα ρώταγα τι κατάλαβαν. Μ’ αυτόν τον τρόπο ήθελα να τους τονίσω ότι πολλές φορές στην ποίηση δεν καταλαβαίνουμε πολλά όταν πρωτοδιαβάζουμε ένα ποίημα.
Στη συνέχεια το διάβαζα πάλι και προσπαθούσαμε να φτιάξουμε ένα νόημα πηγαίνοντας στίχο στίχο. Τους εξήγησα πως πολλές απορίες που έχουν μπορούν να τις απαντήσουν αν ψάξουν στο διαδίκτυο και διαβάσουν πολλές φορές το ποίημα. Λόγου χάρη στο Επί Ασπαλάθων αν ψάξουν στο Google θα δουν τι είναι ο ασπάλαθος. Μ’ αυτόν τον τρόπο μπορούν να αποκωδικοποιήσουν το μήνυμα ενός ποιήματος.
Ύστερα, αφού τελείωνε η κατά στίχο προσπάθεια νοηματοδότησης του ποιήματος, ξεκίναγε η συζήτηση. Στο Επί Ασπαλάθων για παράδειγμα, συζητήσαμε κατά πόσο έκριναν σωστή την ποινή των τυράννων. Εδώ δε με ενδιέφερε να κατασταλάξουν όλοι οι μαθητές σε μια σωστή απάντηση. Επιδίωκα να μάθουν να συζητούν, να καταλάβουν ότι γύρω από ένα ερώτημα υπάρχουν πολλές απόψεις και είναι δύσκολο να πεις ποια είναι η ορθή και να κατανοήσουν ότι η ανάγνωση ενός ποιήματος δεν είναι μια παθητική υπόθεση που σταματάει μόλις κλείσεις το βιβλίο.
Στο τέλος τους ρωτούσα αν τώρα κατανοούσαν καλύτερα το ποίημα σε σχέση με την πρώτη ανάγνωση και ποια σημεία τους άρεσαν.
Πώς το πήραν οι μαθητές; Δεν μπορώ να πω ότι ενθουσιάστηκαν. Περιέργως όμως, όλα τα ποιήματα κέρδισαν κάποιους θαυμαστές. Ενδιαφέρουσες ήταν και οι συζητήσεις που έγιναν. Μάλιστα στο Επί Ασπαλάθων τα παιδιά προσπάθησαν να μιμηθούν τον τρόπο περιγραφής του τοπίου που κάνει ο Σεφέρης –δε χρησιμοποιεί ρήματα– και προέκυψαν κάποια ωραία κείμενα. Εγώ πάντως το ευχαριστήθηκα.
Τι έκανα; Πρώτα διάβαζα το ποίημα μια φορά χωρίς να έχω εξηγήσει τίποτα στα παιδιά. Ούτε το όνομα του ποιητή δεν ανέφερα. Στη συνέχεια τα ρώταγα τι κατάλαβαν. Μ’ αυτόν τον τρόπο ήθελα να τους τονίσω ότι πολλές φορές στην ποίηση δεν καταλαβαίνουμε πολλά όταν πρωτοδιαβάζουμε ένα ποίημα.
Στη συνέχεια το διάβαζα πάλι και προσπαθούσαμε να φτιάξουμε ένα νόημα πηγαίνοντας στίχο στίχο. Τους εξήγησα πως πολλές απορίες που έχουν μπορούν να τις απαντήσουν αν ψάξουν στο διαδίκτυο και διαβάσουν πολλές φορές το ποίημα. Λόγου χάρη στο Επί Ασπαλάθων αν ψάξουν στο Google θα δουν τι είναι ο ασπάλαθος. Μ’ αυτόν τον τρόπο μπορούν να αποκωδικοποιήσουν το μήνυμα ενός ποιήματος.
Ύστερα, αφού τελείωνε η κατά στίχο προσπάθεια νοηματοδότησης του ποιήματος, ξεκίναγε η συζήτηση. Στο Επί Ασπαλάθων για παράδειγμα, συζητήσαμε κατά πόσο έκριναν σωστή την ποινή των τυράννων. Εδώ δε με ενδιέφερε να κατασταλάξουν όλοι οι μαθητές σε μια σωστή απάντηση. Επιδίωκα να μάθουν να συζητούν, να καταλάβουν ότι γύρω από ένα ερώτημα υπάρχουν πολλές απόψεις και είναι δύσκολο να πεις ποια είναι η ορθή και να κατανοήσουν ότι η ανάγνωση ενός ποιήματος δεν είναι μια παθητική υπόθεση που σταματάει μόλις κλείσεις το βιβλίο.
Στο τέλος τους ρωτούσα αν τώρα κατανοούσαν καλύτερα το ποίημα σε σχέση με την πρώτη ανάγνωση και ποια σημεία τους άρεσαν.
Πώς το πήραν οι μαθητές; Δεν μπορώ να πω ότι ενθουσιάστηκαν. Περιέργως όμως, όλα τα ποιήματα κέρδισαν κάποιους θαυμαστές. Ενδιαφέρουσες ήταν και οι συζητήσεις που έγιναν. Μάλιστα στο Επί Ασπαλάθων τα παιδιά προσπάθησαν να μιμηθούν τον τρόπο περιγραφής του τοπίου που κάνει ο Σεφέρης –δε χρησιμοποιεί ρήματα– και προέκυψαν κάποια ωραία κείμενα. Εγώ πάντως το ευχαριστήθηκα.
Σχόλια