Πώς μπορώ να βοηθήσω τους μαθητές μου να γράψουν καλύτερα; Ερώτημα που βασανίζει κάθε ευσυνείδητο φιλόλογο ή δάσκαλο. Για κάποιους η απάντηση είναι απλή: δεν μπορείς. Ή έχει το τάλαντο ο μαθητής ή δεν το έχει· ειδικά κάποια σεμινάρια δημιουργικής γραφής ή επιμέλειας βιβλίων είναι χάσιμο χρόνου. Προσφέρουν συνταγές, που πνίγουν τη φαντασία. Η μόνη βοήθεια για έναν επίδοξο συγγραφέα είναι η ανάγνωση πολλών σπουδαίων βιβλίων, αλλά μέχρι εκεί. Τελεία και παύλα.
Για μένα όμως, μέρος της απάντησης βρίσκεται σε αυτά τα σεμινάρια. Είναι χώροι (μερικές ιδέες μπορείτε να βρείτε εδώ κι εδώ) οι οποίοι έχουν συσσωρεύσει χρόνια εμπειρίας πάνω στη συγγραφική τέχνη. Οφείλουμε να αξιοποιήσουμε τις γνώσεις τους.
Οι όποιες αναστολές προέρχονται κυρίως επειδή πιστεύουμε ότι προσφέρουν συνταγές. Για να δείξω πως αυτός ο φόβος είναι αβάσιμος, θα χρησιμοποιήσω μια αναλογία παρμένη από τον αθλητισμό. Στο γκολφ κάθε παίκτης έχει πολλά μπαστούνια, τα οποία τα κουβαλάει σε όλη τη διάρκεια του παιχνιδιού. Χρησιμοποιεί ωστόσο όποια θέλει ανάλογα με το έδαφος όπου βρίσκεται το μπαλάκι, την απόσταση από την τρύπα και την ευφυΐα του. Με παρόμοιο τρόπο, ο συγγραφέας οφείλει να κρίνει τι θα χρησιμοποιήσει από τα εργαλεία που του προσφέρουν τα συγκεκριμένα σεμινάρια. Αυτό δε σημαίνει ότι στραγγαλίζουν την εφευρετικότητά του. Πριν 1.000 χρόνια κανείς δε θα μιλούσε σε ένα υποθετικό σεμινάριο δημιουργικής γραφής για αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο. Σήμερα μιλούν όλοι. Τα σεμινάρια αυτά διαδίδουν τεχνικές που ήδη ξέρουμε ότι δουλεύουν. Δεν εφευρίσκουν καινούριες. Αυτό είναι δουλειά των καινούριων συγγραφέων. Ο δάσκαλος δεν επινοεί καινούριες γνώσεις — διδάσκει ότι ήδη ξέρουμε.
Σχόλια