Το τι θα μάθουν οι μαθητές εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τους στόχους μας. Ειδικά στην παραγωγή γραπτού λόγου· στο γράψιμο δηλαδή. Και δεν είμαι καθόλου ικανοποιημένος από τους στόχους του αναλυτικού προγράμματος. Κι αυτό συμβαίνει επειδή έχω δει μαθητές να τους ικανοποιούν, μα τα κείμενά τους να είναι κακογραμμένα. Για να τους ξεπεράσω έχω καταφύγει τα τελευταία χρόνια στη δημιουργική γραφή και στον χώρο της επιμέλειας βιβλίων. Εκεί υπάρχουν στόχοι που σε ωθούν σε άλλα επίπεδα. Για να καταλάβετε τι εννοώ, ρίξτε μια ματιά στο παρακάτω κείμενο της Αμάντας Μιχαλοπούλου:
Πώς μπορούμε να κάνουμε τους ήρωές μας να μοιάζουν με αληθινούς ανθρώπους; Πρέπει να τους δώσουμε όνομα, οικογένεια, σπίτι, χαρακτήρα και συνήθειες. Επίσης, ιδιαίτερα χαρακτηριστικά (πεταχτά αυτιά; μια ελιά στο μάγουλο;) έντονες επιθυμίες (τρώνε μόνο πράσινα ϕαγητά; διαβάζουν κόμικς;), αδύνατα σημεία (σκαλίζουν τη μύτη τους;), ιδιαίτερα ταλέντα (παίζουν κιθάρα; λύνουν περίπλοκες εξισώσεις;). Οι ήρωες μας, σαν αληθινοί άνθρωποι, πρέπει να ϕοβούνται- και να ελπίζουν σε κάτι. Τι λέτε, θέλετε να ξεκινήσετε δημιουργώντας πρώτα έναν γήινο ήρωα ή ηρωίδα; Αποϕασίστε για το όνομά, το ύψος, τις συνήθειες, τα χόμπι, τα ελαττώματα και τα προτερήματα που θα έχει...
Στη συνέχεια, την επόμενη εβδομάδα, θα είναι η σειρά του εξωγήινου/ης. Και μετά, όταν πια θα έχουμε δυο ήρωες πειστικούς, θα δοκιμάσουμε να τους βάλουμε να συναντηθούν. Αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία... Ας ξεκινήσουμε λοιπόν με τον πρώτο μας ήρωα. Ένα αγόρι ή ένα κορίτσι που θα ζωντανέψει, σύμϕωνα με τις δικές μας αποϕάσεις. Πάμε λοιπόν; Πώς λένε τον ήρωα ή την ηρωίδα σας; Πού μένει; Τι μουσική ακούει; Τι όνειρα βλέπει; Ποια είναι η μεγαλύτερή του επιθυμία;
από εδώ
Στόχοι απλοί που καθοδηγούν τον δάσκαλο και τους μαθητές τόσο στο γράψιμο όσο και στην ανάγνωση της λογοτεχνίας. Φυσικά από μόνοι τους δεν αρκούν. Αρχικά πρέπει να εντοπιστούν σε κείμενα, στη συνέχεια να γράψει ο δάσκαλος μόνος του κείμενα τα οποία επιδεικνύουν κάποιο συγκεκριμένο στόχο (π.χ., τις έντονες επιθυμίες του χαρακτήρα), να γράψει κείμενο μαζί με τους μαθητές και στο τέλος να γράψουν οι μαθητές μόνοι τους. Έπειτα, πρέπει να ενσωματωθεί η μεμονωμένη δεξιότητα στη συγγραφή μιας πλήρους λογοτεχνικής ιστορίας. Μόλις πραγματοποιηθεί επιτυχώς το συγκεκριμένο στάδιο, ο δάσκαλος επιχειρεί να διδάξει τον επόμενο μεμονωμένο στόχο, π.χ., τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, και στη συνέχεια επιχειρεί και πάλι να ενσωματωθεί σε μια νέα λογοτεχνική ιστορία κ.τ.λ. Πρόκειται για το μοντέλο εργασίας που προτείνουν οι Wiggins και McTighe το οποίο συνδυάζει τη διδασκαλία μέσω πρότζεκτ με την εξάσκηση μεμονωμένων δεξιοτήτων. Μοντέλο που λύνει το δίλημμα: «οι μαθητές μαθαίνουν να κάνουν έρευνα ή τα βασικά».
Πώς μπορούμε να κάνουμε τους ήρωές μας να μοιάζουν με αληθινούς ανθρώπους; Πρέπει να τους δώσουμε όνομα, οικογένεια, σπίτι, χαρακτήρα και συνήθειες. Επίσης, ιδιαίτερα χαρακτηριστικά (πεταχτά αυτιά; μια ελιά στο μάγουλο;) έντονες επιθυμίες (τρώνε μόνο πράσινα ϕαγητά; διαβάζουν κόμικς;), αδύνατα σημεία (σκαλίζουν τη μύτη τους;), ιδιαίτερα ταλέντα (παίζουν κιθάρα; λύνουν περίπλοκες εξισώσεις;). Οι ήρωες μας, σαν αληθινοί άνθρωποι, πρέπει να ϕοβούνται- και να ελπίζουν σε κάτι. Τι λέτε, θέλετε να ξεκινήσετε δημιουργώντας πρώτα έναν γήινο ήρωα ή ηρωίδα; Αποϕασίστε για το όνομά, το ύψος, τις συνήθειες, τα χόμπι, τα ελαττώματα και τα προτερήματα που θα έχει...
Στη συνέχεια, την επόμενη εβδομάδα, θα είναι η σειρά του εξωγήινου/ης. Και μετά, όταν πια θα έχουμε δυο ήρωες πειστικούς, θα δοκιμάσουμε να τους βάλουμε να συναντηθούν. Αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία... Ας ξεκινήσουμε λοιπόν με τον πρώτο μας ήρωα. Ένα αγόρι ή ένα κορίτσι που θα ζωντανέψει, σύμϕωνα με τις δικές μας αποϕάσεις. Πάμε λοιπόν; Πώς λένε τον ήρωα ή την ηρωίδα σας; Πού μένει; Τι μουσική ακούει; Τι όνειρα βλέπει; Ποια είναι η μεγαλύτερή του επιθυμία;
από εδώ
Στόχοι απλοί που καθοδηγούν τον δάσκαλο και τους μαθητές τόσο στο γράψιμο όσο και στην ανάγνωση της λογοτεχνίας. Φυσικά από μόνοι τους δεν αρκούν. Αρχικά πρέπει να εντοπιστούν σε κείμενα, στη συνέχεια να γράψει ο δάσκαλος μόνος του κείμενα τα οποία επιδεικνύουν κάποιο συγκεκριμένο στόχο (π.χ., τις έντονες επιθυμίες του χαρακτήρα), να γράψει κείμενο μαζί με τους μαθητές και στο τέλος να γράψουν οι μαθητές μόνοι τους. Έπειτα, πρέπει να ενσωματωθεί η μεμονωμένη δεξιότητα στη συγγραφή μιας πλήρους λογοτεχνικής ιστορίας. Μόλις πραγματοποιηθεί επιτυχώς το συγκεκριμένο στάδιο, ο δάσκαλος επιχειρεί να διδάξει τον επόμενο μεμονωμένο στόχο, π.χ., τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, και στη συνέχεια επιχειρεί και πάλι να ενσωματωθεί σε μια νέα λογοτεχνική ιστορία κ.τ.λ. Πρόκειται για το μοντέλο εργασίας που προτείνουν οι Wiggins και McTighe το οποίο συνδυάζει τη διδασκαλία μέσω πρότζεκτ με την εξάσκηση μεμονωμένων δεξιοτήτων. Μοντέλο που λύνει το δίλημμα: «οι μαθητές μαθαίνουν να κάνουν έρευνα ή τα βασικά».
Σχόλια