Εισαγωγή
Ο Καθολικός Σχεδιασμός για τη Μάθηση αναφέρεται συχνά πυκνά στις συζητήσεις για τη συμπερίληψη. Είναι μία δημοφιλής μεθοδολογία οργάνωσης της διδασκαλίας. Υποστηρίζει ότι αν σχεδιάσεις με κατάλληλο τρόπο το μάθημα, είναι δυνατόν να συμπεριλάβεις όλους τους μαθητές στην τάξη σου.
Ο Καθολικός Σχεδιασμός για τη Μάθηση με μια ματιά
Το μοντέλο αυτό οργάνωσης της διδασκαλίας προέκυψε από τις αρχές του Καθολικού Σχεδιασμού στην αρχιτεκτονική, το οποίο στόχευε να δημιουργήσει προσβάσιμα περιβάλλοντα για όλους. Το CAST προσάρμοσε αυτήν την ιδέα στην εκπαίδευση, βασιζόμενο σε τρεις αρχές:
Πολλαπλά μέσα αναπαράστασης: χρησιμοποιείς ποικίλα μέσα για να παρουσιάσεις τις πληροφορίες.
Πολλαπλά μέσα δράσης και έκφρασης: επιτρέπεις στους μαθητές να εκφράσουν αυτά που γνωρίζουν με διαφορετικούς τρόπους.
Πολλαπλά μέσα εμπλοκής: παρέχεις ποικίλους τρόπους στους μαθητές για να εμπλακούν στη μάθηση.
Κριτική
Μία πολύ σημαντική κριτική ανάλυση του συγκεκριμένου μοντέλου δημοσιεύτηκε πριν από λίγες μέρες από τους Δημήτρη Αναστασίου, Andrew Wiley και James Kauffman. Τα βασικά σημεία του άρθρου αναφέρονται παρακάτω:
1. Προκλήσεις στην αξιολόγηση του Καθολικού Σχεδιασμού για τη Μάθηση: ο Καθολικός Σχεδιασμός για τη Μάθηση δεν είναι εύκολο να αξιολογηθεί επιστημονικά διότι είναι ένα νεφελώδες εννοιολογικό κατασκεύασμα. Μπορεί να εφαρμοστεί με πάρα πολλούς τρόπους, οπότε είναι φοβερά δύσκολο να πραγματοποιηθούν έρευνες για να ελέγξει κάποιος αν όντως υλοποιεί αυτά που υπόσχεται. Ουσιαστικά αυτήν τη στιγμή με βάση την υπάρχουσα έρευνα δεν ξέρουμε αν αξίζει να ασχοληθεί κάποιος μαζί του.
2. Η επιστήμη πίσω από τον Καθολικό Σχεδιασμό για τη Μάθηση: παραβλέπει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η ανθρώπινη νόηση. Ασχολείται κυρίως με το πώς εισέρχεται η πληροφορία στον νου μας και με το πώς εξέρχεται από αυτόν, αλλά δεν επικεντρώνεται καθόλου στο πώς δουλεύει και επεξεργάζεται τις πληροφορίες ο εγκέφαλος. Η μάθηση όμως συμβαίνει κατά τη διάρκεια αυτής της επεξεργασίας.
3. Πολλαπλότητα της παρουσίασης: οι ποικίλες παρουσιάσεις της πληροφορίας (π.χ. οπτικές, ακουστικές) αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του Καθολικού Σχεδιασμού για τη Μάθηση. Σε κάποιες όμως περιπτώσεις δημιουργούν προβλήματα στη διδασκαλία. Η θεωρία του γνωστικού φορτίου μάς επισημαίνει ότι τα πολλά ερεθίσματα ενδέχεται να εμποδίζουν τη μάθηση επειδή υπερφορτώνουν τη μνήμη εργασίας. Δεν είναι πάντα θεμιτό η πληροφορία να παρουσιάζεται με πολλαπλούς τρόπους.
4. Είναι πραγματικά εφικτή η «καθολικότητα»; Η πραγματική καθολικότητα είναι ουτοπικός στόχος. Υπάρχουν μαθητές που χρειάζονται εξειδικευμένη υποστήριξη πέρα από τις γενικές προσαρμογές, όπως οι μαθητές με μεγάλες δυσκολίες. Συν τοις άλλοις, η υπόσχεση της «καθολικότητας» μπορεί να υπονομεύσει την ανάγκη για εξατομικευμένα εκπαιδευτικά προγράμματα, που είναι ζωτικής σημασίας για τους συγκεκριμένους μαθητές.
Συμπέρασμα
Ο Καθολικός Σχεδιασμός για τη Μάθηση υπόσχεται ότι θα ενσωματώσει όλους τους μαθητές στην τάξη. Οι υπερβολικοί όμως ισχυρισμοί απαιτούν υπερβολικό όγκο αποδείξεων. Αυτήν τη στιγμή αυτές οι αποδείξεις απουσιάζουν. Καλό είναι να το έχουν υπόψη τους στο υπουργείο…
Σχόλια