Θυμάμαι, όταν ήμουν μαθητής, οι καθηγητές στο μάθημα της έκθεσης μας έλεγαν ότι μπορείς να υποστηρίξεις όποια θέση θες, αρκεί να τη στηρίξεις με τα κατάλληλα επιχειρήματα. Γρήγορα έμαθα ότι έλεγαν ψέματα.
Ας γράψει ένας μαθητής ότι καλά κάνουν οι Βραζιλιάνοι και καταστρέφουν τον Αμαζόνιο• δεν κάνουν κάτι διαφορετικό από αυτό που έκαναν οι Ευρωπαίοι χρόνια πριν. Ας γράψει και όσα επιχειρήματα θέλει. Ας βάλει και βιβλιογραφία. Μηδέν θα πάρει. Γιατί στην Ελλάδα δεν αξιολογείται μόνο η γλώσσα, μα και οι ιδέες των μαθητών.
Ποια προβλήματα δημιουργεί αυτή η κατάσταση; Πρώτον, πώς είναι δυνατόν να κρίνουν οι φιλόλογοι την παραπάνω θέση; Με κείμενα ασχολούνται και όχι με την επιστήμη της Βιολογίας. Για να κρίνεις τις ιδέες και τις απόψεις κάποιου πρέπει να έχεις και τις κατάλληλες γνώσεις, τις οποίες προφανώς και δεν έχουν στη συγκεκριμένη περίπτωση.
Δεύτερον, το μάθημα της έκθεσης χρόνια τώρα επιχειρεί να φρονηματίσει τους μαθητές. Φυσικά το σχολείο οφείλει να έχει τον συγκεκριμένο ρόλο, αλλά πρέπει να περιορίζεται στον χώρο της ηθικής και όχι να επεκτείνεται στον χώρο των ιδεών. Και ένα παιδί που έχει μειονοτικές απόψεις δικαιούται να μπει στο πανεπιστήμιο και μπορεί να γράψει ένα καλογραμμένο κείμενο για να τις παρουσιάσει.
Θα μου πείτε: «Μα δεν του απαγορεύει κανείς να τις γράψει. Απλά δεν γράφουν σωστά επιχειρήματα». Κι εδώ αρχίζει το μεγάλο παραμύθι της ανυπαρξίας κατάλληλων επιχειρημάτων. Υπάρχει ποτέ περίπτωση ο άθεος να παρουσιάσει τις ιδέες του και ο θρησκευόμενος να πει: «Πολύ πειστικό κείμενο», αλλά ο ίδιος να μην αλλάξει γνώμη; Πότε έχει γίνει αυτό; Το όλο θέμα στο μάθημα της έκθεσης είναι να μπουν οι μαθητές στον κόσμο του πνεύματος• να μπουν στον κόσμο της αντιπαράθεσης των ιδεών. Και σε αυτόν τον χώρο οι αντίπαλοι σπάνια αλλάζουν στρατόπεδο. Βελτιώνουν με τα χρόνια τα επιχειρήματά τους, παραμένουν όμως αμετακίνητοι. Τι πιο ωραίο για έναν έφηβο να εκφραστεί ελεύθερα, να πει με ειλικρίνεια τις απόψεις του και ας είναι διαφορετικές από τις επικρατούσες. Αλλά όχι, κι εκεί παπαγαλία…
Ελπίζω, βεβαίως, οι σημερινοί φιλόλογοι να με διαψεύσουν και αυτά που έζησα ως μαθητής να έχουν παρέλθει…
Ας γράψει ένας μαθητής ότι καλά κάνουν οι Βραζιλιάνοι και καταστρέφουν τον Αμαζόνιο• δεν κάνουν κάτι διαφορετικό από αυτό που έκαναν οι Ευρωπαίοι χρόνια πριν. Ας γράψει και όσα επιχειρήματα θέλει. Ας βάλει και βιβλιογραφία. Μηδέν θα πάρει. Γιατί στην Ελλάδα δεν αξιολογείται μόνο η γλώσσα, μα και οι ιδέες των μαθητών.
Ποια προβλήματα δημιουργεί αυτή η κατάσταση; Πρώτον, πώς είναι δυνατόν να κρίνουν οι φιλόλογοι την παραπάνω θέση; Με κείμενα ασχολούνται και όχι με την επιστήμη της Βιολογίας. Για να κρίνεις τις ιδέες και τις απόψεις κάποιου πρέπει να έχεις και τις κατάλληλες γνώσεις, τις οποίες προφανώς και δεν έχουν στη συγκεκριμένη περίπτωση.
Δεύτερον, το μάθημα της έκθεσης χρόνια τώρα επιχειρεί να φρονηματίσει τους μαθητές. Φυσικά το σχολείο οφείλει να έχει τον συγκεκριμένο ρόλο, αλλά πρέπει να περιορίζεται στον χώρο της ηθικής και όχι να επεκτείνεται στον χώρο των ιδεών. Και ένα παιδί που έχει μειονοτικές απόψεις δικαιούται να μπει στο πανεπιστήμιο και μπορεί να γράψει ένα καλογραμμένο κείμενο για να τις παρουσιάσει.
Θα μου πείτε: «Μα δεν του απαγορεύει κανείς να τις γράψει. Απλά δεν γράφουν σωστά επιχειρήματα». Κι εδώ αρχίζει το μεγάλο παραμύθι της ανυπαρξίας κατάλληλων επιχειρημάτων. Υπάρχει ποτέ περίπτωση ο άθεος να παρουσιάσει τις ιδέες του και ο θρησκευόμενος να πει: «Πολύ πειστικό κείμενο», αλλά ο ίδιος να μην αλλάξει γνώμη; Πότε έχει γίνει αυτό; Το όλο θέμα στο μάθημα της έκθεσης είναι να μπουν οι μαθητές στον κόσμο του πνεύματος• να μπουν στον κόσμο της αντιπαράθεσης των ιδεών. Και σε αυτόν τον χώρο οι αντίπαλοι σπάνια αλλάζουν στρατόπεδο. Βελτιώνουν με τα χρόνια τα επιχειρήματά τους, παραμένουν όμως αμετακίνητοι. Τι πιο ωραίο για έναν έφηβο να εκφραστεί ελεύθερα, να πει με ειλικρίνεια τις απόψεις του και ας είναι διαφορετικές από τις επικρατούσες. Αλλά όχι, κι εκεί παπαγαλία…
Ελπίζω, βεβαίως, οι σημερινοί φιλόλογοι να με διαψεύσουν και αυτά που έζησα ως μαθητής να έχουν παρέλθει…
Σχόλια