Εργαστήρια δεξιοτήτων

Μιας και παρακολούθησα την επιμόρφωση για τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων, είπα να γράψω κάποιες διάσπαρτες σκέψεις που προέκυψαν καθώς μελετούσα το υλικό. 

α) Όταν γράφεις ένα κείμενο τα λάθη είναι αναπόφευκτα. Όσες φορές και να το κοιτάξεις κάποια θα ξεφύγουν. Δυστυχώς στο υλικό υπάρχουν αρκετά ορθογραφικά και τυπογραφικά λάθη. Το πρόβλημα θα είχε λυθεί πολύ εύκολα αν το υπουργείο είχε προσλάβει έναν διορθωτή. 

β) Πολλές φορές επαναλαμβάνονται τα ίδια ακριβώς θέματα σε διαφορετικά κείμενα. Δεν ξέρω πόσες φορές διάβασα για τα τρία είδη της ενσυναίσθησης. Αρκούσε ένας επιμελητής για να διορθωθεί αυτή η κατάσταση. Το να βάλεις έναν διορθωτή και έναν επιμελητή δείχνει ότι σέβεσαι τον κόπο των συγγραφέων. 

γ) Κάποιες προτάσεις που αναφέρονται προκαλούν την κοινή λογική. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η υπολογιστική σκέψη. Πώς είναι δυνατόν να αναπτύξεις την υπολογιστική σκέψη αν δεν έχεις σπουδάσει πληροφορική; Ή έστω αν δεν έχεις ασχοληθεί σε βάθος με τον προγραμματισμό; Στην πλειονότητά τους οι εκπαιδευτικοί δεν έχουν ασχοληθεί. Πώς θα αναπτύξουν τη δική τους υπολογιστική σκέψη; Από το σεμινάριο; 

δ) Άλλες προτάσεις αμφισβητούνται από την επιστημονική κοινότητα. Λ.χ., οι ρουτίνες σκέψης. Υποτίθεται ότι, αν διδάξεις στα παιδιά κάποιες ρουτίνες σκέψεις, βελτιώνεται η σκέψη τους. Η πραγματικότητα είναι πως δε χρειάζεται να καταφύγεις σε επιστημονικές έρευνες για να καταλάβεις ότι κάτι δεν πάει καλά. 

Για παράδειγμα, η ρουτίνα σκέψης: «Βλέπω - Σκέφτομαι - Αναρωτιέμαι». Υποτίθεται ότι, όταν βάζεις συχνά τους μαθητές σε διαφορετικά μαθήματα να βλέπουν κάτι προσεκτικά, να σκέφτονται πάνω σε αυτό και να αναρωτιούνται, θα μάθουν τελικά να σκέφτονται καλύτερα. Ας υποθέσουμε λοιπόν, φίλε αναγνώστη, ότι είσαι μαθητής και πως έχεις εφαρμόσει τη συγκεκριμένη ρουτίνα πολλές φορές σε διάφορα μαθήματα. Ας υποθέσουμε τώρα ότι σου δίνω μία σελίδα με κώδικα στη γλώσσα προγραμματισμού Java. Πώς ακριβώς θα εφαρμόσεις τη συγκεκριμένη ρουτίνα; Τι θα δεις, τι θα σκεφτείς και για ποιο πράγμα θα αναρωτηθείς; Και το πιο σημαντικό από όλα: γιατί δεν μπορείς να την εφαρμόσεις; Γιατί φυσικά δεν μπορείς να σκεφτείς, χωρίς να έχεις τις απαραίτητες γνώσεις. Αν, όπως κι εγώ, δε γνωρίζεις τίποτα για τη γλώσσα Java πώς είναι δυνατόν να εφαρμόσεις τη ρουτίνα; Η πολύ καλή γνώση της συγκεκριμένης γλώσσας θα σου μάθει τι πρέπει να κοιτάς, τι πρέπει να σκέφτεσαι και για ποια πράγματα πρέπει να αναρωτιέσαι, όπως θα σε μάθει και ένα σωρό άλλα πράγματα που δεν αναφέρονται σε αυτήν τη ρουτίνα. Και ό,τι μάθεις ισχύει μόνο για τη συγκεκριμένη γλώσσα. Δε σημαίνει δηλαδή ότι μετά από αυτήν τη μαθησιακή εμπειρία μπορείς να κάνεις την ίδια δουλειά με μία ιστορική πηγή. 

Παρομοίως πολλές φορές αντιμετωπίζεται η καθοδήγηση σαν κάτι κακό. Από πού προκύπτει αυτό; Ποιες έρευνες το δείχνουν; Αυτό είναι κάτι που μάλλον έχει ξεκαθαρίσει. Η καθοδήγηση είναι, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, απαραίτητη (εδώ, εδώ, εδώ). Δεν είναι δυνατόν να αφήνεις τα παιδιά μόνα τους και να περιμένεις να μάθουν. Ακόμα και αν μαθαίνουν έτσι, η δουλειά μας είναι να μάθουν ακόμα περισσότερα με τη δική μας παρέμβαση. Και το αυτοκίνητο αν κάτσεις μόνος σου κάποτε θα το μάθεις, αλλά όλοι πηγαίνουμε στις σχολές οδήγησης για να μάθουμε γρηγορότερα. 

ε) Κάποια πράγματα είναι λάθος. Κάπου είδα τα μαθησιακά στιλ. Αν έχει ένα καλό η ελληνική εκπαίδευση είναι ότι αυτός ο μύθος είναι σχεδόν άγνωστος (περισσότερες πληροφορίες εδώ, εδώ, εδώ και εδώ). Δεν υπάρχει κανένας λόγος να τον διαδίδει το υπουργείο. Το ίδιο ισχύει και για τη θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης του Gardner. Ούτε αυτή ισχύει (βλέπε εδώ, εδώ, εδώ, και εδώ). Υπάρχει όμως στο επιμορφωτικό υλικό.

στ) Το υλικό είναι ασύνδετο. Δεν υπάρχει λογική οργάνωση, συνοχή. Κάτι σαν το δικό μου κείμενο. Μόνο που το δικό μου κείμενο το γράφω για το κέφι μου και δεν εξυπηρετεί επίσημους επιμορφωτικούς σκοπούς.  

Γενικά πάντως η συνολική εικόνα είναι απογοητευτική. Ασύνδετο υλικό, πολλές αναφορές σε αμφισβητούμενες ή και λανθασμένες διδακτικές πρακτικές, αναμασήματα που κυκλοφορούν χρόνια στην Ελληνική εκπαίδευση και έχουν περιορισμένη, αν έχουν και αυτή, αξία.