Ψηφιακό Σχολείο… Μετά από αρκετά χρόνια στο επάγγελμα έχω καταλάβει πως οι εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις αποτυγχάνουν επειδή δεν ασχολούνται με τα πραγματικά προβλήματα, ενώ παράλληλα δημιουργούν κι άλλα. Δε θα μπορούσε να υπάρχει χαρακτηριστικότερο παράδειγμα από την τελευταία πρωτοβουλία του Υπουργείου Παιδείας, το Ψηφιακό Σχολείο.
Όταν πρωτάκουσα την ιδέα για το ψηφιακό φροντιστήριο, χάρηκα. Δωρεάν είναι, κάθε βοήθεια ευπρόσδεκτη, γιατί να έχω αντιρρήσεις; Ώσπου βρήκα αυτήν την ανάρτηση. Το πρώτο πράγμα που έμαθα ήταν ότι η ιδέα δεν ήταν πρωτότυπη. Τη χρησιμοποίησαν στις ΗΠΑ, για να μειώσουν τα μαθησιακά κενά που δημιούργησε η πανδημία. Το δεύτερο που έμαθα ήταν ότι απέτυχαν. Από 34.262 μαθητές γράφτηκαν περίπου οι πεντακόσιοι· δηλαδή δεν τη χρησιμοποίησε κανείς. Βεβαίως, δεν το έψαξα διεξοδικά, οπότε μπορεί κάπου να έχει εφαρμοστεί επιτυχώς. Αλλά πόσο σίγουρο είναι ότι εμείς θα τα καταφέρουμε;
Ας υποθέσουμε ότι έχουμε μεγαλύτερη συμμετοχή· μπορεί να το χρησιμοποιούν και μερικοί γονείς. Αξίζει; Αυτό που ονομάζουν ψηφιακό φροντιστήριο είναι μια σειρά από βίντεο από την Α΄ Δημοτικού μέχρι τη Β΄ Λυκείου. Το καλό μάθημα όμως έχει πολλά περισσότερα στοιχεία. Για παράδειγμα, εξηγείς κάτι στηριζόμενος σε αυτά που ξέρει ο μαθητής. Αυτό δεν μπορείς να το κάνεις όταν δημιουργείς βίντεο. Πού να ξέρεις εκ των προτέρων τι γνωρίζουν αυτοί που θα το δουν; Επίσης, πρέπει να ελέγχεις τι έχουν καταλάβει οι μαθητές και να προσαρμόζεις το μάθημα ανάλογα. Ούτε αυτό γίνεται με το βίντεο. Η εξήγηση θα είναι πάντα η ίδια είτε καταλαβαίνει ο θεατής είτε όχι. Και τέλος, αποκλείεται οι εκπαιδευτικοί να εξηγούν το μάθημα με τον ίδιο τρόπο που θα το κάνει το ψηφιακό φροντιστήριο, ακριβώς επειδή αλληλεπιδρούν με τους μαθητές. Αυτή η κατάσταση, ειδικά στο Δημοτικό, θα προκαλέσει σύγχυση στα παιδιά. Άλλα θα λέμε εμείς κι άλλα θα λέει ο γονιός βλέποντας το βίντεο…
Ακόμα όμως κι αν δημιουργήσουμε διαδραστικά μαθήματα, όπως στην Γ΄ Λυκείου, θα έρθουμε αντιμέτωποι με ένα ακόμα πρόβλημα του Ψηφιακού Σχολείου. Στην Ελλάδα είναι αδύνατον να βρεις τους έμπειρους εκπαιδευτικούς που θα διδάξουν στο ψηφιακό φροντιστήριο. Δεν υπάρχει τρόπος να τους εντοπίσεις. Θεωρητικά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την αξιολόγηση. Ας παραβλέψουμε για την ώρα ότι η αξιολόγηση, όπως εφαρμόζεται στη χώρα μας, είναι αποτυχημένη (βλέπε εδώ, εδώ κι εδώ). Ας δεχτούμε ότι δουλεύει. Δεν έχουν αξιολογηθεί όλοι οι εκπαιδευτικοί, με αποτέλεσμα να μην μπορείς να χρησιμοποιήσεις αυτούς με την υψηλότερη βαθμολογία. Βέβαια, όπως προχωρά η αξιολόγηση, θα εμφανιστεί ένας τεράστιος αριθμός εξαιρετικών εκπαιδευτικών αλλά αυτό είναι άλλο θέμα συζήτησης.
Ένα άλλο μεγάλο ζήτημα με το Ψηφιακό Σχολείο αφορά τις σχολικές μονάδες που έχουν πολύ λίγους μαθητές. Πλέον δε θα υπάρχουν όλοι οι εκπαιδευτικοί σε αυτά τα σχολεία και κάποια μαθήματα θα γίνονται εξ αποστάσεως. Νομίζω ότι όλοι καταλάβαμε πως η εξ αποστάσεως εκπαίδευση απέτυχε. Ο τελευταίος διαγωνισμός Πίζα το έδειξε ξεκάθαρα. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι πρέπει να καταφύγουμε σε αυτήν τη λύση εξαιτίας του οικονομικού κόστους. Ας σκεφτούν αν θα ήθελαν να είναι οι ίδιοι ή τα παιδιά τους στη θέση αυτών των μαθητών.
Προφανώς δεν είναι όλα αρνητικά όσον αφορά το Ψηφιακό Σχολείο. Π.χ., καλοδεχούμενοι οι διαδραστικοί. Διδάσκεις σαφώς καλύτερα με διαδραστικό παρά χωρίς. Κάποιοι εκπαιδευτικοί σίγουρα θα αγχωθούν. Αδίκως γιατί οι εκπαιδευτικοί εξοικειώνονται πολύ γρήγορα μαζί τους. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι θα ανέβουν και οι επιδόσεις. Στην εκπαίδευση σπανίζουν οι θεαματικές βελτιώσεις των επιδόσεων και σίγουρα δεν τις προκαλούν οι διαδραστικοί. Τέλος, ελπίζω να πετύχει η ψηφιοποίηση των γραφειοκρατικών διαδικασιών, αν και η καλύτερη λύση είναι να μειωθούν. Το Υπουργείο έχει υποσχεθεί ότι θα το κάνει. Για να δούμε...
Σχόλια