Προφανώς. Η αντίθετη άποψη διακηρύσσει ότι είναι αδύνατο να διδάξεις την κριτική σκέψη, τη δημιουργική σκέψη, τη συνεργασία και την επικοινωνία ανεξάρτητα από τις γνώσεις. Αυτές οι δεξιότητες δεν είναι αυτόνομες οντότητες που μπορούν να εφαρμοστούν οπουδήποτε, αλλά θεμελιώνονται στο σύνολο των εμπειριών και των γνώσεων του ανθρώπου και εμφανίζουν το πλήρες δυναμικό τους μόνο σε συγκεκριμένους τομείς. Η επιστημονική μελέτη των ειδικών (experts) —των κορυφαίων δηλαδή κάθε επαγγελματικού κλάδου— αποτελεί το βασικό θεμέλιο αυτής της θέσης. Ο συγκεκριμένος επιστημονικός κλάδος επιχειρεί να ανακαλύψει τους λόγους για τους οποίους κάποιοι άνθρωποι παρουσιάζουν πολύ υψηλή επίδοση στο επάγγελμά τους. Με βάση, λοιπόν, την επιστημονική έρευνα φαίνεται ότι αυτές οι διαφορές οφείλονται στον όγκο των γνώσεων. Όσες περισσότερες γνώσεις έχει κάποιος τόσο υψηλότερη επίδοση παρουσιάζει στο επάγγελμά του.
Με ένα απλό παράδειγμα θα γίνει κατανοητό γιατί η μελέτη των ειδικών μάς δείχνει ότι οι δεξιότητες του 21ου αιώνα δεν μπορούν να αναπτυχθούν ανεξάρτητα από τις γνώσεις. Ας υποθέσουμε ότι έχουμε έναν κορυφαίο χειρουργό. Για να είναι κορυφαίος θα πρέπει να έχει αναπτύξει και τις τέσσερις δεξιότητες τουλάχιστον σε ικανοποιητικό βαθμό. Θα μπορεί να κρίνει ποια χειρουργική επέμβαση είναι η καλύτερη για τον ασθενή του, να λύνει με δημιουργικό τρόπο απρόοπτα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν κατά τη διάρκεια της επέμβασης, να είναι αρκετά καλός στην επικοινωνία του με τους ασθενείς και φυσικά να συνεργάζεται με άριστο τρόπο με τη χειρουργική του ομάδα.
Ας υποθέσουμε τώρα ότι παίρνουμε τον χειρουργό από το νοσοκομείο και τον βάζουμε να εργαστεί σε μία νομική εταιρεία ως δικηγόρος. Ξαφνικά θα διαπιστώσουμε ότι ούτε να σκεφτεί κριτικά μπορεί ούτε δημιουργικός είναι, ενώ ταυτόχρονα αδυνατεί να συνεργαστεί και να επικοινωνήσει με τους πελάτες και με τους νομικούς της εταιρείας. Απεναντίας, μόλις τον επαναφέρεις στο χειρουργικό τραπέζι ως δια μαγείας θα επανεμφανιστεί η κριτική και η δημιουργική του ικανότητα, καθώς και η άριστη συνεργασία και επικοινωνία με τους ασθενείς και τα υπόλοιπα μέλη της χειρουργικής ομάδας. Γιατί συμβαίνει αυτό; Διότι στο χειρουργείο έχει τις απαραίτητες γνώσεις, για να μπορέσει να σκεφτεί κριτικά και δημιουργικά, να επικοινωνήσει και να συνεργαστεί με τους άλλους. Στη νομική εταιρεία έρχεται αντιμέτωπος με την άγνοιά του. Και αυτή η άγνοια εξαφανίζει τις δεξιότητες του 21ου αιώνα.
Αυτή η ιστορία με τις δεξιότητες του 21ου αιώνα αποκαλύπτει δύο διαχρονικά χαρακτηριστικά που έχουν οι επιμορφώσεις που πραγματοποιούνται υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας:
- Αναφέρουν μόνο μία επιστημονική άποψη ως τη μόνη αλήθεια που λύνει όλα τα προβλήματα.
- Αποκρύπτουν ή απαξιώνουν συστηματικά άλλες επιστημονικές απόψεις.
Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που στην Ελλάδα απουσιάζουν συζητήσεις που υπάρχουν στο εξωτερικό π.χ. πρέπει να διδάσκεις με την ανακαλυπτική μάθηση ή με την άμεση διδασκαλία· τι ακριβώς σημαίνει διαφοροποιημένη διδασκαλία κ.ά. Και φυσικά αυτός είναι ένας από τους λόγους ύπαρξης τόσων προβλημάτων στην ελληνική εκπαίδευση.
Υπάρχει άφθονη βιβλιογραφία αλλά αν κάποιος θέλει να ρίξει μία ματιά μάλλον το καλύτερο ξεκίνημα είναι αυτό:
Developing Curriculum for Deep Thinking: The Knowledge Revival
Σχόλια