Κοιτάζοντας το forum της Ελληνικής Πύλης Παιδείας (εδώ για περαιτέρω πληροφορίες) είδα να γίνεται μια συζήτηση με θέμα τα σχολικά ανθολόγια. Κοινή διαπίστωση πως δεν προχωράει άλλο αυτή η κατάσταση. Δεν είναι δυνατό να διδάσκεται η λογοτεχνία μέσα από αποσπάσματα. Τα όποια επιχειρήματα νομίζω πως είναι περιττά. Δεν πιστεύω πως υπάρχει σήμερα εκπαιδευτικός, δάσκαλος ή φιλόλογος, που να του αρέσει αυτή η κατάσταση. Η συζήτηση, ευτυχώς, δεν περιορίστηκε σε μια ατέρμονη διαμαρτυρία μα ακούστηκαν και ποικίλες λύσεις, οι οποίες αναφέρονταν κυρίως στην ενίσχυση των βιβλιοθηκών, σχολικών ή ενδοταξικών.
Προσωπικά φέτος δοκίμασα κάτι άλλο. Χρησιμοποίησα το ανθολόγιο μόνο στα επετειακά μαθήματα. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις το αντικατέστησα με δύο λογοτεχνικά βιβλία, το «Μικρό Πρίγκιπα» και «Το Μεγάλο ταξίδι του Τουρτούρι», τα οποία τα διαβάζαμε και τα σχολιάζαμε μέσα στην τάξη. Οφείλω να ομολογήσω πως οι μαθητές, μαζί και εγώ, ενθουσιάστηκαν. Ήταν μακράν το αγαπημένο τους μάθημα. Τέτοιο ενθουσιασμό δεν είχα παρατηρήσει με τα μαθήματα του ανθολογίου παλιότερα. Μα και όσες φορές αναγκάστηκα να τους ανακοινώσω πως θα κάνουμε ανθολόγιο (υπάρχουν και οι εθνικές εορτές, τι να κάνουμε;) υπήρχε μια δυσφορία από μέρους τους. Συν τοις άλλοις, ήταν η πρώτη φορά που απόλαυσα τη λογοτεχνία είτε σαν μαθητής είτε σαν δάσκαλος. Επιτέλους, ασχολήθηκα με κάτι που είχε αρχή, μέση και τέλος. Προέκυπταν αβίαστα προβληματισμοί και συζητούσαμε για σημαντικά θέματα, όπως η φιλία, η υπερκατανάλωση, ενώ τμήματα του βιβλίου αποτέλεσαν σημεία αναφοράς για την επικοινωνία μου με τα παιδιά.
Δύσκολα θα ασχοληθώ πάλι με το σχολικό ανθολόγιο. Προσωπικά προτείνω και άλλοι δάσκαλοι να το αντικαταστήσουν. Το κόστος των παιδικών βιβλίων δεν είναι υψηλό, οι περισσότερες οικογένειες μπορούν να το αντέξουν, μα και όπου είναι δυσβάστακτο μπορεί να συνδράμει και το σχολείο.
Σχόλια
Θεωρώ τον Μικρό Πρίγκηπα από τα καλύτερα βιβλία που διάβασα μικρός και μεγάλος... Επίσης για παιδιά μου φάνηκε ωραίος και "ο Μάγος με τα Χρώματα" του Ξανθούλη που γίνεται και θεατρικό, αλλά προσωπικά είμαι ο τελευταίος που θα πρότεινα κάποιο βιβλίο, οπότε μην λάβετε σαν προτάσεις τα δύο ανωτέρω...
Μην ανακατέψετε το Υπουργείο, γιατί μπορεί να βρεθούν αργόσχολοι εκεί μέσα να βάλουν φρένο στην όποια σας προσπάθεια επικαλούμενοι διάφορα τερτίπια...
Σιγά κι αθόρυβα, κάντε τα μικρά παιδιά που θα περάσουν από τα χέρια σας να σας θυμούνται ύστερα από πολλά χρόνια με μια γλυκιά νοσταλγία και αγάπη...
Ωραια ίδεα, μπραβο....
Να δούμε όμως το νόμισμα και από την άλλη πλευρά (παίρνω ξανά το ρόλο του δικηγόρου του διαβόλου - τελευταία διαπίστωσα ότι μου αρέσει!).
Θα συμφωνήσουμε το ίδιο αν η παρέμβαση κάποιου συναδέλφου είναι εξίσου "δυνατή", αλλά προς κατεύθυνση που δεν μας αρέσει?
Θα συμφωνήσουμε δηλαδή αν ένας συνάδελφος, αντί για το μικρό πρίγκηπα, επιλέξει κείμενα από το Nitro Μαρτίου ή κείμενα του κύριου Πλεύρη?
Πόσο εύκολοι σύμμαχοι είμαστε των επεμβάσεων στο αναλυτικό πρόγραμμα?
καταρχήν υπάρχουν εγκεκριμένα βιβλία από το υπουργείο οπότε μάλλον το πρόβλημα λύνεται εύκολα.
Πάντως πέρα από τα παραπάνω, προσωπικά, είμαι υπέρ των επεμβάσεων στο αναλυτικό πρόγραμμα από μέρους των εκπαιδευτικών. Φυσικά ελλοχεύουν κίνδυνοι. Δε μ' ανησυχούν όμως. Σίγουρα θα προκαλέσουν μικρότερα προβλήματα από τις μεταρρυθμίσεις του υπουργείου.
Δεν είμαι όμως σίγουρος ότι μπορώ να δηλώσω ότι δεν με ανησυχούν πιθανοί κίνδυνοι. Θα γίνω όταν αρκετοί συνάδελφοι μου αποδείξουν ότι ασπάζονται ορισμένα αυτονόητα παιδαγωγικού περιεχομένου.
Που σημαίνει ότι αν είναι τις παρεμβάσεις στο αναλυτικό πρόγραμμα να τις κάνεις εσύ, τότε αγαπητέ μου έχεις το ελεύθερο να του αλλάξεις τα φώτα
Το ασπάζομαι απόλυτα! Κακώς δεν το ανέφερα προηγουμένως.
η ιδέα σου είναι καταπληκτική και με βρίσκει απόλυτα σύμφωνη.
Επίσης, έχω να σου κάνω τρεις προτάσεις που μπορεί να σε ενδιαφέρουν.
1) Λέσχη Ανάγνωσης (μπορείς να μάθεις περισσότερα από τη σελίδα του ekebi.gr) Διαβάζουν όλοι μαζί το ίδιο βιβλίο (στο σπίτι ή και στο σχολείο) και το συζητά μετά η ομάδα. Ωραία ιδέα είναι να μαζευτεί η τάξη εκτός σχολικού ωραρίου, σε κάποιο σπίτι... (αν βρεθεί βέβαια ... η κοινή ελεύθερη ώρα!)
2) Παιχνίδι bookcrossers στο σχολείο! (η ιδέα μου ήρθε από το bookcrossers.com)...
Λοιπόν, αυτό το έκανα πέρσι στο Γυμνάσιο και πραγματικά έπιασε πολύ! Έκρυβα βιβλία όλη τη χρονιά σε διάφορα σημεία του σχολείου. Όποιος έβρισκε βιβλίο είχε πόντους. Όποιος το διάβαζε κι άλλους πόντους. Όποιος έγραφε και περίληψη και άλλους πόντους. Μόλις το διάβαζαν το βιβλίο, το ξαναέκρυβαν τα παιδιά, αυτή τη φορά...
Καλά... έγινε χαμός! Στο τέλος βραβεύτηκαν οι τρεις νικητές. Ο πρώτος είχε διαβάσει 7 βιβλία, η δεύτερη 4 και η τρίτη 3! Συνολικά, όμως, από όλη την τάξη (20 παιδιά) οι πιο πολλοί είχαν διαβάσει 1 ή 2 βιβλία (εκτός 4-5 παιδιών που δεν διάβασαν κανένα). Eννοείται ότι είχα βάλει βιβλία με λίγες σελίδες. Το "Ένα παιδί μετράει τ' άστρα", για παράδειγμα, μέτρησε για διπλό βιβλίο.
Αρνητικό: τα βιβλία τα περισσότερα χάνονται ή ψιλοκαταστρέφονται... Ξέρεις, άλλαζαν συνέχεια χέρια και δεν ήξερα ποιος το είχε τελευταία φορά. Έκρυψα περίπου 50 βιβλία συνολικά... Θα έχασα καμιά 15αριά περίπου. Χαλάλι τους, όμως.
3) Μάθημα λογοτεχνίας κάτω από τα δέντρα. Αν έχεις κοντά στο σχολείο σου άλσος, παρκάκι ή κάτι τέτοιο, δοκίμασε να τους καθίσεις στο γρασίδι (σε σκιά) και να διαβάσετε εκεί το λογοτεχνικό βιβλίο σας. Είναι πολύ ωραία!!!
Ελπίζω να σου άρεσαν οι προτάσεις μου.
Φιλιά πολλά
στον κεφάτο δάσκαλο που γνώρισα σήμερα!!! Θα ξαναέρχομαι. Μου αρέσει εδώ...
Υπάρχουν δύο προβλήματα. Το πρώτο είναι ότι στο Γυμνάσιο δεν "προβλέπεται" να κάνεις ό,τι σου καπνίσει. Το δεύτερο είναι ότι όσο μεγαλώνουν οι ηλικίες, τόσο μεγαλύτερες αποκλίσεις υπάρχουν, μεταξύ μαθητών μιας τάξης, στο επίπεδο και τα γούστα.
Το πρώτο πρόβλημα δεν το έλυσα, απλώς το αντιπαρήλθα. Θεώρησα ότι, αφού η κανονική ύλη της τάξης παίρνει ως δεδομένη μια εξοικείωση των μαθητών με τη λογοτεχνία που στην πραγματικότητα δεν υπήρχε, είναι προτιμότερο να δείξω σε όσους μαθητές μπορούσα ότι τα βιβλία δε δαγκώνουν, ότι μπορεί να είναι ευχάριστο να διαβάζεις, κι ας μη μάθουν την ύλη τους. Εκμεταλλεύτηκα το γεγονός ότι ήμουν σε ένα μικρό ακριτικό σχολείο όπου κανείς δε μας ήλεγχε.
Το δεύτερο πρόβλημα επίσης δεν το έλυσα. Αυτούς τους πειραματισμούς τους έκανα επί δύο συνεχόμενα χρόνια σε δύο πολύ διαφορετικές τάξης. Η επιτυχία που είχα την πρώτη χρονιά (τα παιδιά είχαν φτάσει σε σημείο να μην προσέχουν καν ότι ο Βιζυηνός γράφει σε δύσκολη γλώσσα) μού έδωσε πολλή φόρα, αλλά τη δεύτερη το πράγμα δεν πήγε καθόλου σπουδαία. Παρηγορούμαι με την ελπίδα ότι τη δεύτερη χρονιά, αν δεν άγγιξα όλους τους μαθητές, τουλάχιστον έπιασα έναν-δυο που με το παραδοσιακό μάθημα θα τους είχα χάσει. Αλλά οπωσδήποτε, και πάλι έχασα μερικούς.
α) Ποιά ήταν ή θα είναι η συνέχεια αυτής της πρωτοβουλίας;
β) Τι εννοείς όταν γράφεις "είναι ότι στο Γυμνάσιο δεν "προβλέπεται" να κάνεις ό,τι σου καπνίσει."; Απ' ό,τι ξέρω ούτε στο Δημοτικό ισχύει. Τι είναι αυτό επομένως που σε προβληματίζει;
Όσον αφορά το πρόβλημα της κινητοποίησης των παιδιών είναι δυσεπίλυτο. Ωστόσο πιστεύω πως η συγκεκριμένη πρωτοβουλία βοηθά προς αυτή την κατεύθυνση.