Κατόπιν πρόσκλησης του Χρυσόστομου, τον οποίο ευχαριστώ πολύ, βρέθηκα σε ένα στρογγυλό τραπέζι στη Φλώρινα με τον ίδιο και το Βασίλη Γαργανουράκη, να μιλάμε για τα blogs και τη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών (από δω και πέρα θα αναφέρονται σαν Φ.Ε.). Δυστυχώς δεν μπορούσε να είναι μαζί μας ο Βαγγέλης Κολτσάκης, παρότι βοήθησε πολύ την όλη προσπάθεια.
Για να είμαι ειλικρινής, όταν ο Χρυσόστομος μου το πρότεινε την πρώτη φορά, τρόμαξα. Να πάω σε συνέδριο; Την τελευταία φορά που είχα βρεθεί ήταν πριν δεκαπέντε χρόνια και αυτό ήταν για να παρακολουθήσω. Εξάλλου, είναι δυνατόν τα ιστολόγια να χρησιμοποιηθούν στη διδασκαλία και μάλιστα των Φ.Ε.; Το μόνο που μπορούσα να σκεφτώ ήταν πως μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν μέσο επικοινωνίας των εκπαιδευτικών, ανταλλαγής απόψεων, γνώσεων, προβληματισμών και προσπαθειών επίλυσης προβλημάτων. Ωστόσο δέχτηκα, αφού δεν ήθελα να αφήσω την ευκαιρία να πάει χαμένη.
Άρχισα να στύβω το κεφάλι μου να βρω τρόπους χρήσης τους στη διδασκαλία. Στην αρχή σκέφτηκα το αυτονόητο, τα γλωσσικά μαθήματα. Δεν μπορώ να πω πως ο Χρυσόστομος ενθουσιάστηκε. Ευτυχώς μου έστειλε ένα άρθρο και τότε μου έκοψε. Google Scholar. Πώς το είχα ξεχάσει; Μέσα στο άγχος μου δεν είχα θυμηθεί τη βιβλιογραφική έρευνα. Εκεί βρήκα αρκετά άρθρα και οι ακαθόριστες ιδέες, που είχα στο μεταξύ σκεφτεί, άρχισαν να παίρνουν μορφή. Πλέον ήταν πασίδηλο πως τα blogs μπορούν να φέρουν καινούρια στοιχεία στο σχολείο.
Δύο χρήσεις άρχισαν να διαμορφώνονται. Στην πρώτη η νοοτροπία που επικρατεί στην εκπαίδευση επιβάλλεται πλήρως και αλλοιώνει τα χαρακτηριστικά της νέας τεχνολογίας. Τα ιστολόγια μετατρέπονται σε κάτι άλλο από αυτό που εμείς αγαπάμε. Παύουν να είναι χώρος ελευθερίας και μετασχηματίζονται σε ηλεκτρονικά τετράδια του μαθητή. Εκεί ο μαθητής παραμένει άβουλος και περιμένει την καθοδήγησή μας για το τι θα κάνει.
Στη δεύτερη τα ιστολόγια εμπλουτίζουν τη διδασκαλία με τα χαρακτηριστικά τους. Παραμένουν όπως τα ξέρουμε, δίνοντας τη δυνατότητα στους μαθητές μας να εκφράσουν τα ενδιαφέροντά τους, να επικοινωνήσουν με άλλους αλλά και με μας σε ένα άλλο επίπεδο πιο ελεύθερο και πιο γόνιμο.
Ξεκίνησα να πειραματίζομαι με τους μαθητές μου (ΣΤ΄ τάξη) να δω τι μπορεί να επιτευχθεί με το δεύτερο τρόπο χρήσης των ιστολογίων, αυτόν που στην παρουσίασή μου ονομάζω "χώρο προσωπικής έκφρασης". Τα εμπόδια αρκετά. Πρώτον, λίγα παιδιά έχουν δικό τους ιστολόγιο μέχρι τώρα και λίγες είναι και οι αναρτήσεις. Δεύτερον, πότε σταματάει η παρότρυνση και αρχίζει η καταπίεση; Τι κάνεις όταν οι μαθητές γράφουν αραιά και πού; Πώς χειρίζεσαι τα λάθη στο γραπτό λόγο και όχι μόνο; Πώς τα διορθώνεις χωρίς να αποθαρρύνεις το μαθητή; Δύσκολα ερωτήματα για έναν εκπαιδευτικό ενταγμένο στη σημερινή σχολική πραγματικότητα. Τρίτον, ένας μαθητής μου μου αποκάλυψε πως, ενώ θέλει πολύ να έχει blog, δεν έχει χρόνο! Μη βιάζεστε να κρίνετε. Το παιδί μπορεί απλώς να προετοιμάζεται για τις φετινές εξετάσεις στο πανεπιστήμιο. Αν περάσει και σε καλή Σχολή σίγουρα θα ασχοληθεί. Τέλος, πώς πείθεις τα άλλα παιδιά να σχολιάζουν στα ιστολόγια των συμμαθητών τους χωρίς να τα καταπιέζεις; Πώς βελτιώνεις την ποιότητα των σχολίων των μαθητών σου;
Παρ' όλα αυτά, έχω ενθουσιαστεί. Βλέπω όμορφα κείμενα, πρωτότυπα, που αρκετές φορές έχουν αλλάξει την πορεία του μαθήματος. Περιμένω πολλά περισσότερα, κυρίως όσον αφορά τα σχόλια που αφήνουν οι μαθητές αλλά και τους διαλόγους που δε βλέπω να γίνονται.
Και το κυριότερο απ' όλα. Αξίζει να γνωρίσεις από κοντά το Χρυσόστομο και το Βασίλη. Κρίμα που δε γνώρισα και το Βαγγέλη. Δεν πειράζει. Την επόμενη φορά.
Για να είμαι ειλικρινής, όταν ο Χρυσόστομος μου το πρότεινε την πρώτη φορά, τρόμαξα. Να πάω σε συνέδριο; Την τελευταία φορά που είχα βρεθεί ήταν πριν δεκαπέντε χρόνια και αυτό ήταν για να παρακολουθήσω. Εξάλλου, είναι δυνατόν τα ιστολόγια να χρησιμοποιηθούν στη διδασκαλία και μάλιστα των Φ.Ε.; Το μόνο που μπορούσα να σκεφτώ ήταν πως μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν μέσο επικοινωνίας των εκπαιδευτικών, ανταλλαγής απόψεων, γνώσεων, προβληματισμών και προσπαθειών επίλυσης προβλημάτων. Ωστόσο δέχτηκα, αφού δεν ήθελα να αφήσω την ευκαιρία να πάει χαμένη.
Άρχισα να στύβω το κεφάλι μου να βρω τρόπους χρήσης τους στη διδασκαλία. Στην αρχή σκέφτηκα το αυτονόητο, τα γλωσσικά μαθήματα. Δεν μπορώ να πω πως ο Χρυσόστομος ενθουσιάστηκε. Ευτυχώς μου έστειλε ένα άρθρο και τότε μου έκοψε. Google Scholar. Πώς το είχα ξεχάσει; Μέσα στο άγχος μου δεν είχα θυμηθεί τη βιβλιογραφική έρευνα. Εκεί βρήκα αρκετά άρθρα και οι ακαθόριστες ιδέες, που είχα στο μεταξύ σκεφτεί, άρχισαν να παίρνουν μορφή. Πλέον ήταν πασίδηλο πως τα blogs μπορούν να φέρουν καινούρια στοιχεία στο σχολείο.
Δύο χρήσεις άρχισαν να διαμορφώνονται. Στην πρώτη η νοοτροπία που επικρατεί στην εκπαίδευση επιβάλλεται πλήρως και αλλοιώνει τα χαρακτηριστικά της νέας τεχνολογίας. Τα ιστολόγια μετατρέπονται σε κάτι άλλο από αυτό που εμείς αγαπάμε. Παύουν να είναι χώρος ελευθερίας και μετασχηματίζονται σε ηλεκτρονικά τετράδια του μαθητή. Εκεί ο μαθητής παραμένει άβουλος και περιμένει την καθοδήγησή μας για το τι θα κάνει.
Στη δεύτερη τα ιστολόγια εμπλουτίζουν τη διδασκαλία με τα χαρακτηριστικά τους. Παραμένουν όπως τα ξέρουμε, δίνοντας τη δυνατότητα στους μαθητές μας να εκφράσουν τα ενδιαφέροντά τους, να επικοινωνήσουν με άλλους αλλά και με μας σε ένα άλλο επίπεδο πιο ελεύθερο και πιο γόνιμο.
Ξεκίνησα να πειραματίζομαι με τους μαθητές μου (ΣΤ΄ τάξη) να δω τι μπορεί να επιτευχθεί με το δεύτερο τρόπο χρήσης των ιστολογίων, αυτόν που στην παρουσίασή μου ονομάζω "χώρο προσωπικής έκφρασης". Τα εμπόδια αρκετά. Πρώτον, λίγα παιδιά έχουν δικό τους ιστολόγιο μέχρι τώρα και λίγες είναι και οι αναρτήσεις. Δεύτερον, πότε σταματάει η παρότρυνση και αρχίζει η καταπίεση; Τι κάνεις όταν οι μαθητές γράφουν αραιά και πού; Πώς χειρίζεσαι τα λάθη στο γραπτό λόγο και όχι μόνο; Πώς τα διορθώνεις χωρίς να αποθαρρύνεις το μαθητή; Δύσκολα ερωτήματα για έναν εκπαιδευτικό ενταγμένο στη σημερινή σχολική πραγματικότητα. Τρίτον, ένας μαθητής μου μου αποκάλυψε πως, ενώ θέλει πολύ να έχει blog, δεν έχει χρόνο! Μη βιάζεστε να κρίνετε. Το παιδί μπορεί απλώς να προετοιμάζεται για τις φετινές εξετάσεις στο πανεπιστήμιο. Αν περάσει και σε καλή Σχολή σίγουρα θα ασχοληθεί. Τέλος, πώς πείθεις τα άλλα παιδιά να σχολιάζουν στα ιστολόγια των συμμαθητών τους χωρίς να τα καταπιέζεις; Πώς βελτιώνεις την ποιότητα των σχολίων των μαθητών σου;
Παρ' όλα αυτά, έχω ενθουσιαστεί. Βλέπω όμορφα κείμενα, πρωτότυπα, που αρκετές φορές έχουν αλλάξει την πορεία του μαθήματος. Περιμένω πολλά περισσότερα, κυρίως όσον αφορά τα σχόλια που αφήνουν οι μαθητές αλλά και τους διαλόγους που δε βλέπω να γίνονται.
Και το κυριότερο απ' όλα. Αξίζει να γνωρίσεις από κοντά το Χρυσόστομο και το Βασίλη. Κρίμα που δε γνώρισα και το Βαγγέλη. Δεν πειράζει. Την επόμενη φορά.
Σχόλια