Φέτος, μέσα από ένα project με τον Σωτήρη, ασχολήθηκα για πρώτη φορά με την παραγωγή πολυτροπικού κειμένου (βίντεο συγκεκριμένα) από τους μαθητές μου. Σε παλιότερη ανάρτηση, αλλά και στο Εκπαιδευτικό Δίκτυο ΤΠΕ-Ε, είχα σημειώσει τους προβληματισμούς μου σχετικά με την αναγκαιότητα της συγκεκριμένης διδασκαλίας. Μέσα απ’ αυτήν την εμπειρία κατέληξα σε κάποια συμπεράσματα:
Α) Μεταφορά γνώσης: Η διδασκαλία κυλάει καλύτερα, αν στηριχθούμε στα κοινά στοιχεία του πολυτροπικού και του γραπτού κειμένου. Αυτός ο παραλληλισμός διευκολύνει το μαθητή να κατανοήσει σε βάθος τα δομικά στοιχεία του γραπτού λόγου όπως η παράγραφος, ο πρόλογος, το κυρίως θέμα και ο επίλογος. Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι οι μαθητές μου (Δ΄ Δημοτικού) κατανόησαν πολύ γρήγορα και εύκολα τόσο τον πρόλογο όσο και τον επίλογο μέσα απ’ αυτό το project.
Β) Ολοκληρωμένο νόημα: Τα παιδιά συνειδητοποίησαν τι σημαίνει να έχει ένα κείμενο ολοκληρωμένο νόημα. Γιατί; Τα πρώτα βίντεο που δημιούργησαν ήταν κάπως έτσι:
Είναι ολοφάνερο ότι αυτά τα κείμενα είναι δυσανάγνωστα, αφού το μήνυμα «σπάει» σε δύο οθόνες. Έπρεπε, επομένως, ό,τι έγραφαν σε μια οθόνη να έχει ολοκληρωμένο νόημα. Να μην περιμένεις, δηλαδή, το επόμενο κείμενο για να κατανοήσεις το προηγούμενο. Στο παρακάτω βίντεο είναι φανερή η βελτίωση:
Αυτός είναι και ο μόνος τρόπος διδασκαλίας της συγκεκριμένης έννοιας με την οποία έχω δει τόσο εντυπωσιακά αποτελέσματα σε τόσο μικρή ηλικία.
Γ) Σύνοψη: Το Animoto, το πρόγραμμα που χρησιμοποιήθηκε για την παραγωγή του βίντεο, επιτρέπει τη γραφή μόνο πολύ συνοπτικών κειμένων. Αυτό ώθησε τα παιδιά στην αβίαστη απαλοιφή των περιττών λέξεων. Ως εκ τούτου τα κείμενά τους ήταν λακωνικά. Αν και το Animoto επιτρέπει το γράψιμο μόνο πολύ μικρών κειμένων, ακόμα και αν χρησιμοποιηθούν άλλα προγράμματα παραγωγής βίντεο που επιτρέπουν τη συγγραφή εκτενέστερων κειμένων, θα καταλήξουμε στο ίδιο αποτέλεσμα, καθώς είναι κουραστικό να διαβάζεις μακροσκελή κείμενα στην οθόνη του υπολογιστή. Πρόκειται, κατά συνέπεια, για μια πολύ καλή εξάσκηση σε δεξιότητες συναφείς με αυτές που απαιτούνται κατά τη συγγραφή των περιλήψεων.
Αυτό, επομένως, που διαφαίνεται είναι ότι η διδασκαλία του πολυτροπικού κειμένου όχι μόνο δεν ανταγωνίζεται τη διδασκαλία του γραπτού λόγου, αλλά μάλλον την υποβοηθά.
Α) Μεταφορά γνώσης: Η διδασκαλία κυλάει καλύτερα, αν στηριχθούμε στα κοινά στοιχεία του πολυτροπικού και του γραπτού κειμένου. Αυτός ο παραλληλισμός διευκολύνει το μαθητή να κατανοήσει σε βάθος τα δομικά στοιχεία του γραπτού λόγου όπως η παράγραφος, ο πρόλογος, το κυρίως θέμα και ο επίλογος. Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι οι μαθητές μου (Δ΄ Δημοτικού) κατανόησαν πολύ γρήγορα και εύκολα τόσο τον πρόλογο όσο και τον επίλογο μέσα απ’ αυτό το project.
Β) Ολοκληρωμένο νόημα: Τα παιδιά συνειδητοποίησαν τι σημαίνει να έχει ένα κείμενο ολοκληρωμένο νόημα. Γιατί; Τα πρώτα βίντεο που δημιούργησαν ήταν κάπως έτσι:
Είναι ολοφάνερο ότι αυτά τα κείμενα είναι δυσανάγνωστα, αφού το μήνυμα «σπάει» σε δύο οθόνες. Έπρεπε, επομένως, ό,τι έγραφαν σε μια οθόνη να έχει ολοκληρωμένο νόημα. Να μην περιμένεις, δηλαδή, το επόμενο κείμενο για να κατανοήσεις το προηγούμενο. Στο παρακάτω βίντεο είναι φανερή η βελτίωση:
Αυτός είναι και ο μόνος τρόπος διδασκαλίας της συγκεκριμένης έννοιας με την οποία έχω δει τόσο εντυπωσιακά αποτελέσματα σε τόσο μικρή ηλικία.
Γ) Σύνοψη: Το Animoto, το πρόγραμμα που χρησιμοποιήθηκε για την παραγωγή του βίντεο, επιτρέπει τη γραφή μόνο πολύ συνοπτικών κειμένων. Αυτό ώθησε τα παιδιά στην αβίαστη απαλοιφή των περιττών λέξεων. Ως εκ τούτου τα κείμενά τους ήταν λακωνικά. Αν και το Animoto επιτρέπει το γράψιμο μόνο πολύ μικρών κειμένων, ακόμα και αν χρησιμοποιηθούν άλλα προγράμματα παραγωγής βίντεο που επιτρέπουν τη συγγραφή εκτενέστερων κειμένων, θα καταλήξουμε στο ίδιο αποτέλεσμα, καθώς είναι κουραστικό να διαβάζεις μακροσκελή κείμενα στην οθόνη του υπολογιστή. Πρόκειται, κατά συνέπεια, για μια πολύ καλή εξάσκηση σε δεξιότητες συναφείς με αυτές που απαιτούνται κατά τη συγγραφή των περιλήψεων.
Αυτό, επομένως, που διαφαίνεται είναι ότι η διδασκαλία του πολυτροπικού κειμένου όχι μόνο δεν ανταγωνίζεται τη διδασκαλία του γραπτού λόγου, αλλά μάλλον την υποβοηθά.
Σχόλια
νομίζω ότι το σημαντικότερο είναι ο περιορισμός των λέξεων. Κατά δευτερο λόγο η αίσθηση ότι δημιουργούμε κάτι. Φαντάζομαι ότι θα κινητοποίησε τους μαθητές του δημοτικού.