Κατάϕερα επιτέλους να δω τη συνέντευξη του Τσολάκη. Είχα ακούσει και διαβάσει πολλά θετικά σχόλια —αν και δεν μπορώ να πω ότι είχα εντυπωσιαστεί από τη γραμματική του που κυκλοϕορούσε στο Δημοτικό—, ήρθε και ο πρόσϕατος θάνατός του, κι έτσι στρώθηκα με πολλή όρεξη να τη δω. Το αποτέλεσμα; Πλήρης απογοήτευση.
Για άλλη μια φορά το μαθαίνω πώς να μαθαίνω, η δημιουργικότητα και η ομαδοσυνεργατική. Μπορεί για τον πολύ κόσμο να είναι πρωτότυπα — για μας όμως τους εκπαιδευτικούς είναι χιλιοειπωμένες ατάκες. Όλοι οι σχολικοί σύμβουλοι τα λένε, σε όλα τα εκπαιδευτικά ιστολόγια αναγράϕονται, το Twitter κατακλύζεται με τέτοια μηνύματα... Κάθε περαιτέρω αναϕορά καταντά κουραστική. Και τέλος πάντων από κάποιον Δάσκαλο περίμενα να ακούσω κάτι που δεν ξέρω κι όχι κάτι που το λέει και το Υπουργείο Παιδείας...
Μετά αναστήθηκε ο Παπανούτσος. Κατά τον Τσολάκη ο δάσκαλος πρέπει να ξέρει σε βάθος το γνωστικό του αντικείμενο, να αγαπά τους μαθητές του, να έχει Παιδεία. Αυτά γράϕαμε στην έκθεση όλοι οι υποψήϕιοι των δεσμών...
Μπορεί για μένα να ήταν βαρετά· μα δε σημαίνει ότι ήταν και λανθασμένα. Το θέμα είναι όμως ότι άρχισε ουσιαστικά να κατηγορεί την Παιδαγωγική Επιστήμη και να ισχυρίζεται πως η Παιδεία αρκεί για να διδάξεις. Τι να σχολιάσεις τώρα; Πάλι να γράψω τα αυτονόητα; Πάλι να γράψω ότι υπάρχει μία επιστήμη που σκοπός της είναι η μελέτη της διδασκαλίας και η ανακάλυψη καλύτερων διδακτικών μεθόδων; Γιατί θα πετάξουμε στα σκουπίδια αυτή τη συσσωρευμένη γνώση; Πού στηρίζει την άποψή του; Καμιά αναϕορά σε επιστημονικές έρευνες, τίποτα... Το απόλυτο κενό... Φυσικά υπάρχουν πολλές έρευνες, ποσοτικές και ποιοτικές (η Παιδαγωγική δεν μιμείται τις Φυσικές Επιστήμες όπως λανθασμένα αναϕέρει), οι οποίες τονίζουν την αξία των παιδαγωγικών γνώσεων. Μπορούσε να βγει άλλο συμπέρασμα;
Βέβαια το αποκορύϕωμα ήταν όταν νουθετούσε τη Διαμαντοπούλου και γενικά τους υπουργούς παιδείας. Αϕού λέει πολλά και διάϕορα, τον ρωτά η Φλέσσα πώς θα υλοποιηθούν όλα αυτά. Προς στιγμήν αλλάζει ο τόνος της ϕωνής του, το ύϕος του, και λέει: «Θα το βρούμε. Ας το ξεκινήσουμε και θα το βρούμε». Δε χρειάζεται να το βρούμε. Το έχουμε μπροστά μας και λέγεται Παιδαγωγική Επιστήμη.
Τουλάχιστον κατάλαβε ότι ο τρόπος με τον οποίο δίδασκε λογοτεχνία ήταν λανθασμένος. Όχι ότι τον διόρθωσε βέβαια... Δηλαδή τι θα κάνουμε στη Λογοτεχνία; Θα διαβάζουμε ένα κείμενο στους μαθητές δύο ϕορές κι αυτό από μόνο του αρκεί; Πώς επιτυγχάνονται οι στόχοι που ο ίδιος έθεσε της συνεργασίας, της δημιουργικότητας, του μαθαίνω πώς να μαθαίνω απλά διαβάζοντας το κείμενο; Οι καθηγητές που είχα στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο έκαναν καλύτερο μάθημα. Και οι σημερινοί ϕιλόλογοι κάνουν καλύτερο μάθημα. Τι να ζηλέψουν; Και το Υπουργείο ακόμα πιο μοντέρνες απόψεις έχει... Βέβαια, λογικό είναι από το 1961 που διορίστηκε να έχουν βελτιωθεί τα πράγματα.
Τέλος, ο χαρακτηρισμός «ασύδοτοι μαθητές» με εξόργισε. Ούτε εμένα ούτε της γυναίκας μου οι μαθητές ήταν ασύδοτοι. Ζωηροί υπάρχουν, χαμηλών τόνων υπάρχουν, ασύδοτοι δεν υπάρχουν (Παιδιά διδάσκουμε, όχι ενηλίκους ή εγκληματίες... Καλό είναι να το θυμόμαστε καμιά ϕορά...). Η Παιδαγωγική Επιστήμη περιγράϕει μια χαρά τους ζωηρούς μαθητές χωρίς προσβλητικούς χαρακτηρισμούς. Και πολλοί εκπαιδευτικοί διαβάζοντας τα κατάλληλα παιδαγωγικά βιβλία κατορθώνουν να τους κουμαντάρουν. Διάβασμα θέλει και όχι προσβλητικούς χαρακτηρισμούς. Το μόνο που επιτυγχάνουν είναι να εξαγριώνουν τους μαθητές.
Για άλλη μια φορά το μαθαίνω πώς να μαθαίνω, η δημιουργικότητα και η ομαδοσυνεργατική. Μπορεί για τον πολύ κόσμο να είναι πρωτότυπα — για μας όμως τους εκπαιδευτικούς είναι χιλιοειπωμένες ατάκες. Όλοι οι σχολικοί σύμβουλοι τα λένε, σε όλα τα εκπαιδευτικά ιστολόγια αναγράϕονται, το Twitter κατακλύζεται με τέτοια μηνύματα... Κάθε περαιτέρω αναϕορά καταντά κουραστική. Και τέλος πάντων από κάποιον Δάσκαλο περίμενα να ακούσω κάτι που δεν ξέρω κι όχι κάτι που το λέει και το Υπουργείο Παιδείας...
Μετά αναστήθηκε ο Παπανούτσος. Κατά τον Τσολάκη ο δάσκαλος πρέπει να ξέρει σε βάθος το γνωστικό του αντικείμενο, να αγαπά τους μαθητές του, να έχει Παιδεία. Αυτά γράϕαμε στην έκθεση όλοι οι υποψήϕιοι των δεσμών...
Μπορεί για μένα να ήταν βαρετά· μα δε σημαίνει ότι ήταν και λανθασμένα. Το θέμα είναι όμως ότι άρχισε ουσιαστικά να κατηγορεί την Παιδαγωγική Επιστήμη και να ισχυρίζεται πως η Παιδεία αρκεί για να διδάξεις. Τι να σχολιάσεις τώρα; Πάλι να γράψω τα αυτονόητα; Πάλι να γράψω ότι υπάρχει μία επιστήμη που σκοπός της είναι η μελέτη της διδασκαλίας και η ανακάλυψη καλύτερων διδακτικών μεθόδων; Γιατί θα πετάξουμε στα σκουπίδια αυτή τη συσσωρευμένη γνώση; Πού στηρίζει την άποψή του; Καμιά αναϕορά σε επιστημονικές έρευνες, τίποτα... Το απόλυτο κενό... Φυσικά υπάρχουν πολλές έρευνες, ποσοτικές και ποιοτικές (η Παιδαγωγική δεν μιμείται τις Φυσικές Επιστήμες όπως λανθασμένα αναϕέρει), οι οποίες τονίζουν την αξία των παιδαγωγικών γνώσεων. Μπορούσε να βγει άλλο συμπέρασμα;
Βέβαια το αποκορύϕωμα ήταν όταν νουθετούσε τη Διαμαντοπούλου και γενικά τους υπουργούς παιδείας. Αϕού λέει πολλά και διάϕορα, τον ρωτά η Φλέσσα πώς θα υλοποιηθούν όλα αυτά. Προς στιγμήν αλλάζει ο τόνος της ϕωνής του, το ύϕος του, και λέει: «Θα το βρούμε. Ας το ξεκινήσουμε και θα το βρούμε». Δε χρειάζεται να το βρούμε. Το έχουμε μπροστά μας και λέγεται Παιδαγωγική Επιστήμη.
Τουλάχιστον κατάλαβε ότι ο τρόπος με τον οποίο δίδασκε λογοτεχνία ήταν λανθασμένος. Όχι ότι τον διόρθωσε βέβαια... Δηλαδή τι θα κάνουμε στη Λογοτεχνία; Θα διαβάζουμε ένα κείμενο στους μαθητές δύο ϕορές κι αυτό από μόνο του αρκεί; Πώς επιτυγχάνονται οι στόχοι που ο ίδιος έθεσε της συνεργασίας, της δημιουργικότητας, του μαθαίνω πώς να μαθαίνω απλά διαβάζοντας το κείμενο; Οι καθηγητές που είχα στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο έκαναν καλύτερο μάθημα. Και οι σημερινοί ϕιλόλογοι κάνουν καλύτερο μάθημα. Τι να ζηλέψουν; Και το Υπουργείο ακόμα πιο μοντέρνες απόψεις έχει... Βέβαια, λογικό είναι από το 1961 που διορίστηκε να έχουν βελτιωθεί τα πράγματα.
Τέλος, ο χαρακτηρισμός «ασύδοτοι μαθητές» με εξόργισε. Ούτε εμένα ούτε της γυναίκας μου οι μαθητές ήταν ασύδοτοι. Ζωηροί υπάρχουν, χαμηλών τόνων υπάρχουν, ασύδοτοι δεν υπάρχουν (Παιδιά διδάσκουμε, όχι ενηλίκους ή εγκληματίες... Καλό είναι να το θυμόμαστε καμιά ϕορά...). Η Παιδαγωγική Επιστήμη περιγράϕει μια χαρά τους ζωηρούς μαθητές χωρίς προσβλητικούς χαρακτηρισμούς. Και πολλοί εκπαιδευτικοί διαβάζοντας τα κατάλληλα παιδαγωγικά βιβλία κατορθώνουν να τους κουμαντάρουν. Διάβασμα θέλει και όχι προσβλητικούς χαρακτηρισμούς. Το μόνο που επιτυγχάνουν είναι να εξαγριώνουν τους μαθητές.
Σχόλια
Εκείνο που θέλω να πω εγώ για τη συνέντευξη είναι ο ρόλος της οικοδέσποινας (προβοκατόρικος) και οι σκηνοθετημένες συνεντέυξεις (για όλα φταινε οι δάσκαλοι).
Ο Τσολάκης βρέθηκε πολλές φορές σε άμυνα, απέναντι σε μια δημοσιογράφο που δεν άκουγε, αλλά προσπαθούσε να εκμαιεύσει ό,τι την συνέφερε.
Βαριά κουβέντα Οδυσσέα. Μάλλον διατριβή χρειάζεται για να τη δικαιολογήσεις...
Ο Τσολάκης έχει καταθέσει πολλές φορές (και) γραπτά τις απόψεις του.
Επίσης, η συνεισφορά του στην πρακτική λύση του γλωσσικού ζητήματος είναι σημαντική (υπήρξε πρωταγωνιστής ήδη από το 1976).
Υπερασπιζόταν με πάθος τον εκπαιδευτικό δημοτικισμό και στράφηκε πολλές φορές ενάντια στον σκοταδισμό των σοφολογιότατων.
Για τα παραπάνω υπάρχουν πολλά στοιχεία για να μελετήσει κάποιος.
Όσο για την συνέντευξη, επιμένω ότι η αυτάρεσκη δημοσιογράφος έπαιζε στο γυάλινο γήπεδό της με τους δικούς της όρους και τη δική της υπονομευτική σκοπιμότητα.
Για να καταλάβεις τι εννοώ σχετικά με το ρόλο της δες εδώ τη συμπεριφορά μιξοπαρθένας απέναντι στον ιεροφάντη της γλωσσομυθολογίας.
http://www.youtube.com/watch?v=jTC6Je9CZ5w
Δε διαφωνώ με τις παρατηρήσεις σου για τη Φλέσσα. Το καλύτερο, εξάλλου, ήταν τα νεοκαθαρευουσιάνικα που χρησιμοποιούσε με τον Τσολάκη, που χρησιμοποιεί και γενικά δηλαδή. Δυστυχώς από αυτά θα ξεφύγουμε δύσκολα.
ΥΓ
Προφανώς για να τεκμηριώσεις κάτι θες διδακτορικά· αλλά αυτό δεν ακυρώνει τις συνεντεύξεις ή τα ιστολόγια. Άσε που αυτά που λέει ο Τσολάκης, και που γενικά κυριαρχούν στην ελληνική εκπαίδευση, δε συμφωνούν με το τι συμβαίνει στο υπόλοιπο κόσμο. Λ.χ., προσπαθούν να βρουν τρόπους να βοηθήσουν τος μαθητές και όχι να τους λένε ασύδοτους. Βαρύτατος χαρακτηρισμός που δε βοηθά κανέναν. Αυτό πια με τις ευθύνες των γονιών... Μόνο οι γονείς και τα παιδιά φταίνε... Το εκπαιδευτικό σύστημα δε φταίει σε τίποτα...